W sobotni wieczór 13 listopada na Scenie Gadzickiego legnickiego Teatru Modrzejewskiej wystawiona zostanie polska premiera paradokumentalnej sztuki opozycyjnego wobec reżimu Łukaszenki i przebywającego na uchodźstwie w Finlandii białoruskiego dramatopisarza Andrieja Kuriejczyka "Głosy nowej Białorusi". Autor spotka się także z dziennikarzami i publicznością.
"Głosy nowej Białorusi” to napisana latem tego roku na przymusowej emigracji w Helsinkach pierwsza w dorobku Andrieja Kuriejczyka sztuka całkowicie dokumentalna (verbatim), na którą składają się monologi spisane z relacji osób represjonowanych i więzionych przez reżim Łukaszenki. Takich jak np.: Julia Słucka - założycielka białoruskiego Press Clubu, Mikałaj Statkiewicz - lider opozycyjnej partii socjaldemokratycznej, Anatol Kudłasiewicz - bard i pisarz, Ihar Łosik - bloger i korespondent białoruskiej sekcji Radia Wolna Europa czy Maryja Kolesnikawa - jedna z liderek opozycji, feministka, ale też flecistka i dyrygentka. Cały tekst sztuki to efekt bezpośrednich rozmów autora z prześladowanymi, ale także fragmenty listów z więzienia i wpisów zamieszczonych w sieci.
- To pierwsza moja sztuka, w której zrezygnowałem całkowicie zarówno z tekstu autorskiego, jak też jakichkolwiek prób stylizacji czy interpretacji faktów. Czasami prawda wymaga tylko tego, by ją wyartykułować. Tekst jest zbiorowym wyznaniem kraju, który został podbity i zniewolony, doświadczył poniżenia i śmierci. To sztuka o ludziach, którzy dają nadzieję, że można będzie żyć w nowej Białorusi, o ludziach, którzy urwali się z represyjnej machiny reżimu. Wszystkie imiona i nazwiska są autentyczne. Ich historie to dokument. To także nasz wewnętrzny sąd nad łukaszyzmem. Z radością przylecę na premierę do Legnicy i spotkam się z publicznością - przekonuje Andriej Kuriejczyk, rezydent międzynarodowego programu pomocowego "Artists at Risk".
- Gdy otrzymałem propozycję, by wystawić tę sztukę, nie zastanawiałem się długo, chociaż wymagało to radykalnych zmian w naszych legnickich planach teatralnych. Dla nas będzie to istotny gest i deklaracja w ważnej i słusznej sprawie. Nie pierwsza, bo przed rokiem zrealizowaliśmy na naszej scenie dramatyzowane czytanie sztuki "Niebo" tego białoruskiego autora, także w reżyserii Łukasza Kosa - przypomina dyrektor legnickiego teatru Jacek Głomb.
Polska premiera sztuki, do której dojdzie w Legnicy, jest częścią międzynarodowego projektu o tej samej nazwie. Prapremiera światowa odbyła się 10 września br. w ramach 23 festiwalu teatralnego "Tauryjska Melpomena" w ukraińskim Chersoniu. Z kolei 17 września odbyła się premiera słowacka podczas festiwalu literackiego w Żylinie. Przygotowywane są także premiery w Finlandii i USA. Specjalnie dla legnickiej wersji przedstawienia Andriej Kuriejczyk rozszerzył scenariusz o dodatkowe relacje (łącznie będzie ich siedemnaście), by w spektaklu mógł zagrać niemal cały aktorski zespół Modrzejewskiej.
- Nie chcę robić spektaklu o Łukaszence, bo to taki sam bęcwał jakich wielu. Szukam uniwersalności w tym przekazie, który w dużej mierze będzie montażem monologów. Pojawią się postaci, które są twarzami i celebrytami białoruskiej rewolucji, ale także te mniej znane, które również oddają serce sprawie. Najważniejszy dla mnie jest bowiem człowiek wobec brutalnej polityki. Będzie trochę jak w spektaklu "Iliada. Wojna", który także robiłem w Legnicy. To przedstawienie również składało się zasadniczo z monologów bohaterów - objaśnia reżyser Łukasz Kos.
Teatr Modrzejewskiej w Legnicy, Andriej Kuriejczyk "Głosy nowej Białorusi" w przekładzie Roberta Urbańskiego. Reżyseria: Łukasz Kos, scenografia i kostiumy: Paweł Walicki, wideo (kamera na żywo): Kamil "Wallace" Walesiak, muzyka (na żywo) – Polpo Motel: Olga Mysłowska i Daniel Pigoński. Występują: Magda Biegańska, Katarzyna Dworak, Gabriela Fabian, Ewa Galusińska, Aleksandra Listwan, Zuza Motorniuk, Magda Skiba, Małgorzata Urbańska, Bartosz Bulanda, Rafał Cieluch, Bogdan Grzeszczak, Jakub Klimaszewski, Jan Kowalewski, Mateusz Krzyk, Paweł Palcat, Mariusz Sikorski, Paweł Wolak. Premiera na Scenie Gadzickiego w sobotę 13 listopada o godz. 19.00. Bilet premierowy 60 zł. Kolejne spektakle wieczorne: 19, 20 i 21 listopada o godz. 19.00. Bilet 40 zł (ulgowy 35 zł).
Dzień przed premierą, w piątek 12 listopada po południu, autor "Głosów nowej Białorusi" przyleci z Helsinek i spotka się w Legnicy z dziennikarzami w kawiarni Ratuszowa. Dzień po premierze, w niedzielę 14 listopada, Andriej Kuriejczyk będzie bohaterem spotkania ze wszystkimi chętnymi, którzy pojawią się w teatralnej Art Cafe Modjeska. Początek o godz. 18.00.
Grzegorz Żurawiński
