Sztuka legnickiej aktorki, dramatopisarki i reżyserki Magdaleny Drab jest kolejną wspólną produkcją Teatru Żydowskiego im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie i niezależnego Teatru Papahema z Częstochowy. "Madagaskar" to horror metafizyczny inspirowany losami wybitnych Polaków żydowskiego pochodzenia. Reżyseruje Małgorzata Dębska. Premiera 4 listopada.

Madagaskar – egzotyczna wyspa u wybrzeży Afryki to także niespełniony sen Polaków o kolonialnym imperium, oferowanym kiedyś przez Francję jako miejsce wysłania wszystkich Żydów z Europy. Tak zrodziło się znane z przedwojennych (ale nie tylko, czego świadectwem był m.in. polski Marzec 1968) antysemickich demonstracji, wezwań i napisów na murach plugawe hasło "Żydzi na Madagaskar", choć ten plan, storpedowany przez wybuch II wojny światowej, nigdy nie doszedł do skutku.

- Madagaskar w spektaklu to wyimaginowane zaświaty – dla tych, z którymi nie wiadomo, co począć. To przestrzeń zsyłki dla dusz o niewiadomym pochodzeniu, zawiłej przeszłości czy podejrzanych rysach. Nie ma dla nich miejsca w piekle, w nicości, w niebie. Zamknięci  w tropikalnej poczekalni, zesłani na wyspę, wciąż czekają - objaśnia Małgorzata Dębska, reżyserka spektaklu.

Na teatralnym "Madagaskarze" spotkamy Stanisława Lema, Helenę Rubinstein, Juliana Tuwima, Helenę Deutsch, Samuela Goldwyna, Ludwika Zamenhofa i wielu innych, w tym czuwającą nad nimi żydowską pramatkę Ewę (to imię pochodzenia hebrajskiego, wywodzące się od słów hajja lub hawwa czyli "dająca życie").

Według twórców spektaklu: "Madagaskar staje się dziś pojęciem szerszym niż geograficzna ciekawostka. Kolonialna tęsknota za wyspą, na którą można by zesłać niewygodnych obywateli, jawi się jako metafora wykluczenia. Madagaskar – jako hasło – jest przyczynkiem do rozpoczęcia dyskusji o niejednoznacznej tożsamości wybitnych postaci, o pochodzeniu, które zaczyna uwierać. Madagaskar to również impuls do rozmowy o losach migrantów, o mechanizmie wyparcia i „żydowskich coming-out’ach”, o kondycji systemu edukacji i przestrzeni do prowadzenia w jego ramach dialogu o polsko-żydowskim dziedzictwie. „Madagaskar” nie pozwala zapomnieć o widmie kolejnych Madagaskarów, kolejnych wysp".

Po premierze, bo 9 listopada, spektaklowi towarzyszyć będzie debata w warszawskim Teatrze Żydowskim pt. "Madagaskar. Wyspa Wykluczonych".

Grzegorz Żurawiński