Gruba i Głupia, czarownice u kosmetyczki, warszawska drag queen, Elektra z Gardzienic i sanitariusz z reportażu Jakuba Sieczki. W programie drugiej edycji festiwalu Teatropolis znalazło się 11 spektakli konkursowych, m.in. o Zofii Stryjeńskiej i Barbarze Sadowskiej (matce Grzegorza Przemyka). Artykuł Izabelli Adamczewskiej.

Festiwal Sztuki Aktorskiej Teatropolis potrwa od 22 do 27 marca. W jury - Andrzej Seweryn, Anna Seniuk, Danuta Stenka, Łukasz Maciejewski i Krzysztof Witkowski. Poza konkursem wystąpią ubiegłoroczna zwyciężczyni w kategorii Open, Joanna Gonschorek („Zapowiada się ładny dzień") i Maria Seweryn („Na pierwszy rzut oka"). Galę finałową uświetni „Scenariusz na trzech aktorów" - Andrzeja Grabowskiego, Jana Peszka i Mikołaja Grabowskiego.

 Teatropolis 2024. Gruba i Głupia błaznują

„Całe życie wyglądała jak Claudia Schiffer, zdążyła umrzeć, zanim zamieniła się w pomarszczonego, zrzędliwego grzyba i zanim opadł jej tyłek".

Wrocławski teatr Układ Formalny przyjedzie do Łodzi z „Czarownicami". Wiedźmy - Alicja Czerniewicz, Wiktoria Czubaszek i Paulina Mikuśkiewicz – spotykają się w zakładzie kosmetycznym i zaczynają mówić – jak Szeherezada. „Póki mówiły, istniały. […] Opowiadały więc o dzieciach, o bólach, o świństewkach, o miłości, żeby przetrwać. Wiedziały, że jeśli historyjka spodoba się, jeśli ktoś zechce słuchać, doczekają poranka" – napisała Magdalena Drab, autorka sztuki. Spektakl wyreżyserowała Karolina Kowalczyk.

Patrycja Kowańska (dramaturżka) i Dominika Knapik (reżyserka, scenografka), czyli Gruba i Głupia, wystąpią w autoironicznym spektaklu „Very Funny". O autobiograficznej wariacji na temat motywów błazeńskich z Szekspira piszą tak: „Czerpiąc z Szekspirowskiego imaginarium, zestawiają swoje wyraźnie odmienne sylwetki z bohaterami sztuk. Gruba-Kowańska ma warunki, aby performować rubasznego Falstaffa. Głupia-Knapik przywołuje błazny zwinne, wygimnastykowane w ruchu i słowie. Autorki podejrzliwie przyglądają się Szekspirowi i tradycji artysty geniusza. Opierają się zarówno na jego błyskotliwym tekście, jak i na własnych żartach czy przewrotnych choreografiach. […] Dryfując na „Statku głupców" Boscha, igrają z teatralnymi konwencjami, dekonstruując stereotypy dotyczące politycznego potencjału płci, ciała i nędznego losu freelancerek. Stawiają szereg niewygodnych pytań dotyczących (artystycznej) pracy, wyciągając zamiecione pod dywan smrodki. Robią to, czego nie powinny robić".

„Very Funny" wygrało konkurs SzekspirOFF w trakcie Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku.

Elektra z Gardzienic, Ifigenia ze Splott w Monopolis

Joanna Holcgreber wskrzesi w Monopolis „Elektrę" Eurypidesa, którą 19 lat temu w Gardzienicach wyreżyserował Włodzimierz Staniewski. - W tamtej „Elektrze" czyniłam honory Przodownicy Chóru i praktykowałam intensywnie cheironomię, sztukę gestykulacji - opowiada. - Spektakl zagraliśmy ostatni raz przed pandemią. Wiele wskazuje na to, że w takiej formie, w jakiej istniała wtedy, już jej na scenie nie przywołamy. Postanowiłam stworzyć swoją solową wersję dramatu Eurypidesa, opartą o wybrane fragmenty tej tragedii.

W „Elektrze23" zabrzmią utwory Marii Pomianowskiej i Wojciecha Lubertowicza.

Teatr Jaracza w Łodzi reprezentować będzie Agnieszka Skrzypczak, „Ifigenią ze Splott" Gary’ego Owena w reż. Filipa Gieldona. W „Pogo", adaptacji książkowego reportażu Jakuba Sieczki (Czarne), wystąpi były dyrektor Jaracza, Marcin Hycnar. Partnerować mu będzie Radosław Luka. Spektakl Teatru Polonia wyreżyserowała Kinga Dębska.

Dorota Landowska zagra Zofię Stryjeńską. Inspiracji do spektaklu „Stryjeńska. Let’s dance" dostarczyła świetna książka biograficzna Angeliki Kuźniak. Będzie więc o fanatycznej miłości do Karola, malowaniu „knotów" i zaglądaniu do wiecznie pustego portfela. Koproducentami spektaklu są Stowarzyszenie Artystów Bliski Wschód, Centrum Spotkania Kultur oraz Teatr Muzyczny w Lublinie.

Teatropolis 2024. Przepiórska jako Sadowska

Fantastyczna Agnieszka Przepiórska, królowa monodramu i Śmiała 2023 „Wysokich Obcasów", grała już Annę Walentynowicz, Simonę Kossak czy Zuzannę Ginczankę. Tym razem wciela się w postać Barbary Sadowskiej, matki zamordowanego Grzegorza Przemyka.

- Ten mój teatr to jedna z opcji, żeby powiedzieć coś o historii w inny sposób, niż to jest w szkole. Uważam, że to nasz, artystów, obowiązek dzisiaj – mówiła Paulinie Reiter z „WO". - Ta historia jest o braku sprawiedliwości. Barbara Sadowska nie doczekała się sprawiedliwości, nie doczekała się wyroku w sprawie morderstwa jej syna. Milicjanci, którzy go skatowali, zostali uniewinnieni. Aresztowane zostały osoby niewinne, a zabójcy nie ponieśli właściwie żadnych większych konsekwencji. Ta sytuacja bezsilności wobec systemu jest moim zdaniem bardzo bliska nas teraz.

Tekst napisał Piotr Rowicki, spektakl wyreżyserowała Anna Gryszkówna. Producentem jest warszawski Dom Spotkań z Historią.

Łukasz Lewandowski wcieli się w księdza i filozofa w kryzysie tożsamości. „Historia Jakuba" (teatr Ateneum, tekst Tadeusza Słobodzianka) jest inspirowana faktami. Zbigniew Zamachowski zagra w Monopolis Leopolda Kozłowskiego-Kleinmana, ostatniego klezmera Galicji. „Leopold" Krzysztofa Jasińskiego (krakowski Teatr STU) upamiętnia zmarłego w 2019 roku artystę i podsumowuje ponad dwudziestoletnią współpracę z Jackiem Cyganem, który napisał scenariusz.

Seweryn wybrał: debiuty

W programie Teatropolis znalazły się dwa spektakle debiutanckie. Faustyna Baran wystąpi w monodramie „Dystrofia", którego tematem jest wojenny głód. Scenariusz na podstawie tekstów ze zbioru „Oblężone" oraz „Leningrad" Anny Reid napisała Anna Maśka, reżyserka spektaklu. Faustyna Baran będzie opowiadać o głodzie wykorzystując ciasto na chleb. W Monopolis wystąpi też Kacper Jan Lechowicz, w roli drag queen Meliny: „Melina jest Polakiem. Melina jest warszawianką. Melina chce Wam opowiedzieć swoją historię. Melina chce to wyśpiewać".

Muzodram „Warszawa płonie" miał premierę w listopadzie, w teatrze Collegium Nobilium. - Zastanawiałem się jak nazwać polską drag queen – opowiadał Lechowicz w podcaście "Obsceniczni".

- Są dwie szkoły nazywania dragusek. Jedna sugeruje przepych i bogactwo, wykorzystując nazwy domów mody. Druga to totalny kicz, żart, gra słowna. Wiedziałem z góry, że nie będę jak modelka, więc oczywista była ścieżka druga. Z Mileny zrobiła się Melina.

Muzodram wyreżyserowali Marcin Januszkiewicz i Ada Branecka, za dramaturgię odpowiada Marta Lewandowska. To oddolna studencka inicjatywa, do której impulsem był film dokumentalny Jennie Livingston „Paris Is Burning" (1990). Twórcy postanowili porównać sytuację społeczności LGBTQ+ w USA na przełomie lat 80. i 90. z tą w Polsce AD 2023. Za muzyczne tło posłużą utwory Natalii Przybysz, Bajmu, Ralpha Kamińskiego, Andrzeja Poniedzielskiego i Bedoesa.

(Izabella Adamczewska, „Dwóch Grabowskich, jeden Peszek. Jest program festiwalu Teatropolis. Świetny!”, https://lodz.wyborcza.pl/lodz/, 29.02.2024)