13 kwietnia 2024 roku o godzinie 19.00 w legnickim teatrze odbyła się premiera spektaklu „Kartoteka”, będąca jednocześnie dyplomem reżyserskim studenta warszawskiej Akademii Teatralnej Maksymiliana Nowaka. Spektakl oparty na dramacie Tadeusza Różewicza to rzecz o kondycji współczesnego człowieka, przepełniona groteskowym, momentami autoironicznym humorem.
Widzowie najnowszej premiery Modrzejewskiej teatralnymi korytarzami pokierowani zostali na deski Sceny Gadzickiego. Amfiteatralny układ krzeseł ustawionych w bezpośredniej bliskości sceny oraz aktorów, umożliwił śledzenie poczynań bohaterów sztuki Różewicza z perspektywy niemal intymnej. Przestrzeń sceniczna zarysowana została za pomocą okrągłego, białego materiału imitującego sypialnianą pościel. W tylnej części scenografii wykorzystana została pleksi, stanowiąca jednocześnie „okno” na pozasceniczną rzeczywistość, jak i lustro domykające i zniekształcające teatralne wydarzenia.
Dramat Różewicza nie ma struktury linearnej i fabularnie chronologicznej. Widzowie śledzą wyrwane z kontekstu sceny z życia głównego Bohatera (Mateusz Krzyk), który we wspomnianych już udomowionych, łóżkowych wręcz, warunkach spotyka m.in. sympatycznego Wujka (Paweł Wolak), powierzchowną Blogerkę (Anna Sienicka), będącą typową kurą domową Matkę (Katarzyna Dworak) czy wojennego Dziennikarza (Łukasz Kucharzewski). Bohater wiedzie prozaiczne życie, wypełnione ponadprzeciętnie skomplikowanymi i głębokimi pytaniami o sens oraz istotę rzeczy. Stąd bierze się źródło groteskowości i śmieszności postaci, która, jak pisał Jan Błoński: „jest nikim, bo doskonale wie, że nie ma znaczenia, że na miejscu, które przypadkowo zajmuje, mógłby znaleźć się ktoś inny. Jest także każdym, takim jak my wszyscy, uosobieniem naszej wspólnej przeciętności”.
„Kartoteka” często nazywana jest arcydramatem Tadeusza Różewicza. Tekst był wielokrotnie tłumaczony oraz wystawiany w Polsce, a także zagranicą. Z Bohaterem mierzyły się takie osobistości jak Władysław Kowalski, Tadeusz Łomnicki, Gustaw Holoubek czy Zbigniew Zamachowski. W legnickiej realizacji tego wyzwania podjął się Mateusz Krzyk. By ocenić efekt warto wybrać się do Modrzejewskiej.
Jan Błoński (historyk kultury, krytyk, eseista): Bohater Różewicza przerzuca kartotekę własnego życia, zagląda w raz dalszą, raz w bliższą przeszłość (...) Opuszczony przez świeżość dzieciństwa, porażony wojną, rozśmieszony tradycją, rozgoryczony współczesnością, obojętny miłości, która jawi mu się jako obłudne i mechaniczne kłamstwo.
Kolejne pokazy spektaklu: 16-19 kwietnia godz. 11.00; 19-20 kwietnia godz. 19.00 oraz 21 kwietnia godz. 18.00. Bilety dostępne są w kasie Teatru oraz online.
Opracowanie tekstu i reżyseria: Maksymilian Nowak; scenografia i kostiumy: Katarzyna Pawelec i Radosława Niezgoda; muzyka: Kamila Drabek; ruch sceniczny: Maja Lewicka; wideo: Maksymilian Nowak, Karol Budrewicz; obsada: Mateusz Krzyk, Katarzyna Dworak-Wolak, Anna Sienicka, Bogdan Grzeszczak, Paweł Wolak, Łukasz Kucharzewski; inspicjent i sufler: Jolanta Naczyńska.
Konrad Pruszyński
