Sztuka Krzysztofa Kopki w reżyserii Jacka Głomba to zrealizowana dziesięć lat temu panoramiczna ballada o ludziach miedziowego zagłębia złożona ze wspomnień, historycznej prawdy, legend i mitów. 7 listopada obejrzy ją publiczność Teatru im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie, 9 listopada wystawiona zostanie na Scenie Piekarnia Instytutu Grotowskiego we Wrocławiu.
Legnicki spektakl to dwugodzinna słodko-gorzka, czasami śmieszna, czasami wzruszająca, opowieść o historii Zagłębia Miedziowego i ludziach – przybyszach z różnych stron kraju i świata - których połączyła praca i nowe życie, którego byli architektami i uczestnikami, ale także orkiestra, w której przez lata grali. Zwyczajnie i od święta, na pochodzie pierwszomajowym i w kościele, w górniczej karczmie i na pogrzebach kolegów. Śmierć kolegi z zespołu popchnie bohaterów tej sagi do wędrówki w krainę wspomnień. Historia zmiesza się z mitem, prawda z legendą, sprawy ważne z anegdotami. Całość oprawiono w stylistyce realizmu magicznego, co sprawiło, że wśród żywych pojawiają się w sztuce postaci z górniczych wierzeń i przesądów. Jest zatem patronka górników i „dobrej śmierci” Święta Barbara, jak i strzegący podziemnego bogactwa Skarbek.
W tle oglądamy echa historycznych wydarzeń: walki z wodą przy głębieniu pierwszych szybów, uroczystości milenijnych i słynnego biskupiego „przebaczamy i prosimy o przebaczenie”, ale też tragedii sierpnia 1982 roku i późniejszych strajków przeciw prywatyzacji. Jest Krzysztof Kieślowski kręcący propagandowy film zachęcający do pracy na miedzi, jak i Edward Gierek prowokowany mityczną perspektywą wielkiej ropy i polskiego Kuwejtu. Razem tworzy to korowód barwnych postaci, charakterystycznych typów i typków, reżimowych aparatczyków, cwanych dorobkiewiczów i kopalnianych duchów na tle kolejnych epok – od PRL-u po raczkujący kapitalizm.
Joanna Puzyna-Chojka, Teatr: „Orkiestra” wydawała się przedsięwzięciem obarczonym niemałym ryzykiem. Jacek Głomb, któremu udało się nakłonić zarząd KGHM Polska Miedź SA do wsparcia teatralnego projektu, mówi o nim nieco żartobliwie, jako o przywróceniu sojuszu świata pracy i świata sztuki. Tym razem jednak chodzi o coś więcej – o próbę stworzenia mitologii Dolnego Śląska, regionu do tej pory niedowartościowanego przez film czy literaturę.
Ewa Uniejewska, e-teatr.pl: Prywatne losy ludzi, którzy zakochują się, kłócą, pobierają, zdradzają, kradną, będą warunkowane historią i narzucanymi ideologiami. Poprzez pryzmat małej, specyficznej zbiorowości, Jacek Głomb opowiada o historii kraju. Czyni to z dużym wyczuciem, bez popadania w encyklopedyczność, lecz z troską o ludzką prawdę.
Janusz Łastowiecki, Dziennik Teatralny: To, co jest wielkim plusem sztuki, a widzom daje komfort oglądania, to zespół dobrze współpracujących i świetnie rozumiejących się aktorów. Przełożyło się to na historię opowiadającą o przyjaźni górników, często podszytą jednak traumatycznymi wspomnieniami, gdzie historia dogrywa swoje przeznaczenia.
Sztuka, której premiera odbyła się we wrześniu 2011 roku w cechowni kopalni w Lubinie, z powodzeniem grana była wielokrotnie. Wystawiano ją w Zagłębiu Miedziowym (Lubin, Ścinawa, Polkowice, Głogów, Legnica, Bolesławiec), jak i na Górnym Śląsku (Bytom, Zabrze, Mysłowice, Katowice). Pokazywano ją zarówno w warszawskich Łazienkach, jak i na festiwalach w Lublinie i w lubuskiej Kargowej. Na XII Ogólnopolskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej „Rzeczywistość przedstawiona” w Zabrzu (2012) spektakl przyniósł regulaminową nagrodę jury za reżyserię Jackowi Głombowi, zaś jury młodych nagrodziło dwoje aktorów występujących w tym przedstawieniu (Ewa Galusińska i Paweł Palcat).
Publiczność w Głogowie i Wrocławiu obejrzy teatralną inscenizację sztuki, którą - w sfilmowanej i odmiennej wersji ze zdjęciami Arkadiusza Tomiaka kręconymi także pod ziemią w kopalni Lubin - parokrotnie można było oglądać w TVP (premiera w Barbórkę 4 grudnia 2013). Telewizyjna realizacja przedstawienia w maju 2014 roku otrzymała wyróżnienie Europejskiego Stowarzyszenia Telewizji Regionalnych CIRCOM.
Teatr Modrzejewskiej w Legnicy. Krzysztof Kopka „Orkiestra”. Reżyseria: Jacek Głomb, scenografia: Małgorzata Bulanda, muzyka: Bartek Straburzyński, ruch sceniczny: Witold Jurewicz. 7 listopada spektakl wystawiony zostanie w Teatrze im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie (bilety zakupione na termin marcowy 2020 roku zachowują ważność, o ile nie zostały zwrócone). 9 listopada spektakl, grany w ramach programu „Żywe kultury teatru", zaprezentowany zostanie na Scenie Piekarnia Instytutu Grotowskiego we Wrocławiu. Oba przedstawienia o godz. 19.00.
Wyjazdowe spektakle dedykowane są zmarłemu 10 lat temu patronowi dużej sceny Teatru Modrzejewskiej w Legnicy Ludwikowi Gadzickiemu. Premiera "Orkiestry" była ostatnią, którą oglądał mocno już schorowany lubiński polonista, poeta i największy miłośnik legnickiej sceny dramatycznej.
Grzegorz Żurawiński
