Klata wystawia słynny musical Davida Bowiego, Jarzyna pracuje nad spektaklem "2020:Burza". Danutę Stenkę zobaczymy w "Sonacie jesiennej" w Teatrze Narodowym, a Mirosława Zbrojewicza jako Leara w Legnicy. Co szykują teatry jesienią? Zestawienie opracowała Dorota Wyżyńska.
To nie jest łatwy czas dla teatrów. Wiele osób wciąż jeszcze nie miało odwagi do nich wrócić, choć nie jest tu mniej bezpiecznie niż w restauracjach, sklepach, szkołach czy komunikacji miejskiej. Przedstawienia oglądamy "w reżimie sanitarnym", w maseczkach, na widowni można zajmować co drugie miejsce. Wracajmy więc do teatrów, w których tej jesieni premier nie zabraknie. Oto kilka z nich.
"Kimberly Akimbo",Teatr Stary, Lublin
Aleksandra Popławska przygotowuje w Teatrze Starym w Lublinie polską prapremierę sztuki Davida Lindsaya-Abaire'a "Kimberly Akimbo" w tłumaczeniu Daniela Wyszogrodzkiego. Tytułowa bohaterka ma 16 lat, ubiera się jak nastolatka, chodzi do szkoły średniej, ale jej twarz i ciało sugerują, że jest staruszką. Amerykański autor David Lindsay-Abaire specjalizuje się w sztukach psychologicznych z efektownymi postaciami kobiecymi. W inscenizacjach jego dramatów grały m.in. Cynthia Nixon, Sarah Jessica Parker, Frances McDormand. Według nagrodzonej Pulitzerem sztuki "Rabbit Hole" powstał film "Między światami" z Nicole Kidman. W Lublinie w roli głównej wystąpi Jadwiga Jankowska-Cieślak, a partneruje jej m.in. Marek Kalita. Premiera 12 września.
"Król Lear", Teatr im. Modrzejewskiej, Legnica/Teatr im. Kochanowskiego, Opole
Rola-legenda, z którą mają odwagę zmierzyć się nieliczni. W nowym spektaklu, który powstaje w koprodukcji scen w Legnicy i Opolu, Króla Leara zagra Mirosław Zbrojewicz. Tragedię Szekspira w przekładzie Stanisława Barańczaka reżyseruje Anna Augustynowicz, która tak zapowiada swój spektakl: "Szekspir odkrywa autorytarny mechanizm sprawowania władzy, który dziś nazywamy populizmem. Miłość do władzy staje się równa miłości do wojny. W tę wojnę wplątana zostaje cała społeczność". Reżyserka tłumaczy, że inspiracją do tego przedstawienia stała się dla niej książka Jamesa Hillmana "Miłość do wojny", która przywołuje cytat z Króla Leara: „Czym muchy w rękach rozbrykanych chłopców,/ tym my we władzy bogów: uśmiercają nas/ dla zabawy”. Premiera 12 września.
„Nana”, Teatr Polski, Poznań
Ta premiera miała odbyć się przed wakacjami, ale jak wiele innych, z powodu pandemii, została przeniesiona na jesień. Po powieść Emila Zoli sięga Monika Pęcikiewicz, która tak tłumaczyła swój wybór: „Jest to gigantyczna powieść o kobiecości, o seksualności, o przesycie, o końcu pewnego świata, a to rezonuje z tym, co przynajmniej część z nas czuje dzisiaj”. Premiera 18 września.
„Ronja, córka zbójnika”, Teatr Powszechny, Warszawa
Aktorka Anna Ilczuk przygotowuje na Dużej Scenie Powszechnego premierę spektaklu familijnego. W jej adaptacji i reżyserii zobaczymy powieść Astrid Lindgren „Ronja, córka zbójnika”. W obsadzie: Klara Bielawka, Aleksandra Bożek, Michał Czachor, Mamadou Góo Bâ, Andrzej Kłak, Mateusz Łasowski, Oskar Stoczyński, Kazimierz Wysota. Premiera 18 września.
„Grupa warszawska”, Nowy Teatr, Warszawa
Jak dorasta się w czasach kryzysu klimatycznego? Z czym młodzi będą identyfikować się w przyszłości? I czy jest sposób na przeciwstawienie się nihilizmowi? - pyta Nowy Teatr zapowiadając premierę spektaklu dla nastolatków (12+). Litewska reżyserka Egle Švedkauskaite oraz pięcioro aktorek i aktorów "Grupy warszawskiej" zapraszają widzów do analizy sytuacji młodych mieszkańców Polski. Premiera 24 września.
"Oszuści", Och-Teatr, Warszawa
Gabriela Muskała, Zbigniew Zamachowski, Beata Ścibakówna i Piotr Grabowski oraz Michalina Łabacz i Filip Pławiak w komedii Michaela Jacobsa o tym, do czego prowadzą niewinne kłamstewka... Komediowych spektakli na warszawskim afiszu nie brakuje, ale ten - wyreżyserowany przez Jana Englerta - zdecydowanie się wyróżnia. Urokiem i szlachetnością. Premiera "Oszustów" miała odbyć się w marcu, ale dwa dni przed pierwszym pokazem teatry zostały zamknięte z powodu pandemii. W czerwcu, kiedy niektóre sceny nieśmiało zaczęły się otwierać, można było wybrać się na przedpremierowe pokazy. Oficjalna premiera 25 września.
„Lazarus”, Teatr Muzyczny Capitol, Wrocław
Nad inscenizacją słynnego musicalu Davida Bowiego i Endy'ego Walsha pracuje we Wrocławiu Jan Klata, a w roli głównej wystąpi Marcin Czarnik. Scenariusz inspirowany jest powieścią science fiction „Człowiek, który spadł na Ziemię” („Man Who Fell to Earth”) i filmem z 1976 roku, w którym główną rolę zagrał David Bowie. Ścieżkę dźwiękową spektaklu stanowią przeboje Bowiego: m.in. "Life on Mars", "This is Not America", "Absolute Beginners", ale też utwory, które zostały zaaranżowane na nowo na potrzeby musicalu. Po nowojorskiej premierze „Lazarusa” w reżyserii Iva van Hove'a w 2015 roku, która okazała się wielkim sukcesem, musical wystawiany był m.in. w Hamburgu, Melbourne, Amsterdamie i Sao Paulo. Spektakl Klaty będzie polską prapremierą. Premiera 26 września.
"Sonata jesienna", Teatr Narodowy, Warszawa
Po scenariusz jednego z najpiękniejszych filmów Ingmara Bergmana sięga Grzegorz Wiśniewski, który 10 lat temu w trójmiejskim Teatrze Wybrzeże zachwycił subtelnym spektaklem według bergmanowskiej "Persony". W "Sonacie jesiennej" w roli Charlotty zobaczymy Danutę Stenkę. W obsadzie też: Jan Englert oraz młoda aktorka, w zespole Narodowego od 2019 roku, Zuzanna Saporznikow. Premiera 10 października.
"Aktorzy prowincjonalni. Sobowtór", Narodowy Stary Teatr, Kraków
Michał Borczuch (reżyseria) oraz Tomasz Śpiewak (dramaturgia i tekst) posiłkując się tytułem słynnego filmu Agnieszki Holland z 1978 roku, chcą opowiedzieć o współczesnych aktorach "prowincjonalnych". Celem projektu ma być spotkanie dwóch zespołów teatralnych, które w ostatnich latach musiały walczyć o swoją artystyczną niezależność – Narodowego Starego Teatru w Krakowie i Teatru Polskiego w Podziemiu we Wrocławiu. W Krakowie i we Wrocławiu powstają dwa osobne, oparte na aktorskich improwizacjach, przedstawienia, które - jak zapowiada teatr - mają wchodzić ze sobą w dialog, ale mogą być też grane osobno. Razem mają być zagrane w grudniu na Boskiej Komedii w Krakowie. Na razie premiera krakowskiej części planowana jest na 24 października.
"2020: Burza", TR Warszawa
Tytuł nowego spektaklu Grzegorza Jarzyny pewnie nieprzypadkowo nawiązuje do słynnego filmu Kubricka "2001:Odyseja kosmiczna", ale też do szekspirowskiego spektaklu, który dyrektor artystyczny TR Warszawa zrealizował kilkanaście lat temu "2007: Macbeth". Wtedy w "Makbecie" (sfilmowany spektakl można zobaczyć na ninatece.pl) akcję przeniósł w czasy współczesne, do amerykańskiej bazy wojskowej w Iraku. Teraz tematem ma być - jak zapowiada reżyser - koniec antropocentryzmu. Scenariusz "2020:Burza" Jarzyna napisał wspólnie z Weroniką Murek, która jest też autorką nowego przekładu dramatu. Wystąpią m.in. Agnieszka Podsiadlik (jako Prospero), Natalia Kalita (Ferdynand), Mateusz Górski (Miranda) i Tomasz Tyndyk (Kaliban). Premiera 30 października.
(Dorota Wyżyńska, ""Lazarus" Klaty, "Burza" Jarzyny, "Sonata jesienna" ze Stenką. Najważniejsze premiery jesieni", https://wyborcza.pl, 11.09.2020)