Gdański Teatr Szekspirowski ogłasza konkurs o nagrodę Nowego Yoricka dla reżyserów, będących na początku swojej kariery zawodowej. Nowy Yorick zostanie wręczony w ramach 27. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego, a walczyć o niego będą trzy, sfinansowane przez Festiwal prezentacje „work in progress”, przygotowane przez laureatów z trzema polskimi teatrami – z Warszawy, Poznania i Legnicy. Informują organizatorzy.

Nagroda Nowego Yoricka ma na celu zainspirowanie kolejnej generacji twórców do czytania i inscenizowania dzieł Stratfordczyka, do poszukiwania w jego twórczości odpowiedzi na współczesne problemy i testowania z jej pomocą nowych form teatralnych. W projekcie wezmą udział trzy polskie teatry: Teatr Polski w Poznaniu, Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy oraz Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera z Warszawy.

„To już nasze drugie podejście do konkursu o Nowego Yoricka. Okazało się, że tzw. próg wejścia był w zeszłym roku zbyt wysoki o czym mówili nam potem młodzi reżyserzy, wykluczyliśmy na przykład najbardziej znane sztuki Szekspira, jako materiał do inspiracji i dlatego zgłosiła się zbyt mała liczba chętnych, a wiele osób bało się spróbować swoich sił w konkursie. A ponieważ dla nas Nowy Yorick ma być z założenia inwestycją w przyszłość – w większą liczbę świeżych i dobrych jakościowo produkcji Szekspirowskich, po dość dobrym reaserchu zmieniliśmy nieco warunki konkursu w tym roku. Liczymy na to, że powstaną szkice spektakli, które będą miały potencjał zaistnienia w stałym repertuarze polskich teatrów. Dlatego do współpracy nad realizacjami konkursowymi zaprosiliśmy Teatr Powszechny im. Zygmunta Hübnera z Warszawy, Teatr Polski w Poznaniu i Teatr im. Heleny Modrzejewskiej z Legnicy” – mówi Agata Grenda, Dyrektorka Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego i Dyrektorka Artystyczna Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku.

Nowy Yorick jest skierowany do studentów reżyserii wyższych szkół teatralnych i filmowych w Polsce, a także do reżyserów już po debiucie, ale po maksymalnie trzech profesjonalnych realizacjach. Organizatorzy dopuszczają do konkursu twórców nie posiadających polskiego obywatelstwa, ale mieszkających i tworzących w Polsce, którzy nie mogą prowadzić działalności twórczej w kraju pochodzenia z uwagi na represje, sytuacje polityczną, działania wojenne lub narzucone przez władze państwowe ograniczenia w ekspresji twórczej.

Najlepsze trzy eksplikacje szekspirowskich widowisk zostaną zrealizowane, jeszcze przed Festiwalem, jako „work in progress” z zespołami artystycznymi Teatru Polskiego w Poznaniu, Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy oraz Teatru Powszechnego im. Zygmunta Hübnera z Warszawy. Dyrektorzy tych scen wybiorą po jednym scenariuszu i zaproszą reżyserkę, reżysera lub twórczy kolektyw do pracy. W każdym z teatrów odbędzie się nie więcej niż dwadzieścia prób każdej ze sztuk. Wszystkie realizacje zostaną zaprezentowane podczas 27. międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego i będą poddane ocenie zagranicznego jury. Koszty przygotowania każdej prezentacji – w ramach pieniężnej części nagrody, w wysokości do 25 tysięcy złotych – pokrywa Gdański Teatr Szekspirowski, jako organizator festiwalu. Każdy z wyróżnionych projektów może wejść do repertuaru teatru, który go zaprezentuje na Festiwalu, już jako pełnowymiarowy spektakl (teatry zastrzegają sobie pierwszeństwo w przygotowaniu pełnej wersji i dalszej eksploatacji realizowanego w ramach tej współpracy spektaklu), może też zainteresować dyrekcję innej sceny, uzyskując tym samym możliwość wzięcia udziału w konkursie o Złotego Yoricka podczas kolejnego Festiwalu Szekspirowskiego. Zwycięski projekt otrzyma statuetkę Nowego Yoricka.

Pomysłodawcą konkursu jest Łukasz Drewniak, krytyk teatralny, redaktor, selekcjoner konkursu o Złotego Yoricka od lat współpracujący z Festiwalem. Jak mówi:

„Konkurs o Złotego Yoricka czyli na najlepszą polską interpretację utworu Williama Szekspira został wymyślony przez profesora Jerzego Limona w czasach, kiedy trwała szekspirowska hossa na polskich scenach – pojawiało się około dwadzieścia inscenizacji na sezon. Można było przebierać do woli w propozycjach teatrów. Mówić o potędze polskiego sposobu na Szekspira. Dziś sytuacja jest drastycznie inna, nieomal kryzysowa. Siedem realizacji Szekspira na sezon to już cała podaż konkursowa. Polski teatr na twórczość Szekspira patrzy nieufnie, odchodzi od jego politycznej lektury, porzucili go zwłaszcza młodzi reżyserzy – w ostatnich sezonach komedii i tragedii szekspirowskich nie wystawiał żaden reżyser poniżej czterdziestego roku życia! Gdański Festiwal Szekspirowski nie chce, by zamarła w Polsce recepcja Szekspira, zwłaszcza w młodym pokoleniu. Pragniemy zachęcić reżyserki i reżyserów do mierzenia się z dramatami Stratfordczyka, nagradzać najciekawsze adaptacje i ujęcia jego klasycznych tematów, wychowywać późniejszych, potencjalnych laureatów konkursu. Stąd pomysł na nowy, dwustopniowy konkurs – Nowego Yoricka – komplementarny wobec Złotego Yoricka”.

W tym roku organizatorzy nie ograniczają uczestników konkursu „listą sztuk zakazanych”. Można nawiązać do dowolnego utworu Szekspira. Scenariusz finalnego spektaklu powinien jednak zawierać minimum 50% wybranego tekstu Williama Szekspira.

„Nowy Yorick nie jest konkursem, który ma pokazać, że Szekspir jest dalej wielki, Nowy Yorick jest konkursem, w którym to młoda reżyserka lub reżyser pokażą nam, że mogą być wielcy w Szekspirze i dzięki Szekspirowi” – dodaje Łukasz Drewniak.

Aby wziąć udział w Konkursie należy wysłać eksplikację reżyserską. Dyrektorom teatrów współpracujących zależy również na poznaniu kandydatów, więc warto dodać do zgłoszenia krótki materiał wideo (pięciominutowa osobista eksplikacja projektu) na adres mailowy: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript..

Nabór projektów trwa do 7 maja 2023.

O FESTIWALU

Festiwal Szekspirowski odbywa się co roku latem w Trójmieście, organizowany jest przez Gdański Teatr Szekspirowski i Fundację Theatrum Gedanense od 26 lat. Prezentowało się na nim ponad 240 różnych zespołów teatralnych z ponad 40 krajów. Pokazywano realizacje takich twórców, jak Peter Brook, Luk Perceval, Romeo Castellucci, Elizabeth LeCompte, Lew Dodin, Eimuntas Nekrošius, Oskaras Koršunovas, Tiago Rodrigues, Jan Lauwers, Roberto Ciulli, Robert Sturua i wielu innych (łącznie, podczas dotychczasowych edycji swoje produkcje pokazało ponad 250 reżyserów z całego świata). Festiwal jest międzynarodową platformą wymiany doświadczeń, praktyk teatralnych i dyskusji środowisk związanych z twórczością Williama Szekspira oraz fanów teatru.

Jest to również wydarzenie w istotny sposób promujące Gdańsk i Trójmiasto na forum krajowym i międzynarodowym. Wyrazem tego jest, między innymi, zainicjowana w 2010 r. Europejska Sieć Festiwali Szekspirowskich, zrzeszająca obecnie 11 partnerów – z Polski, Niemiec, Węgier, Czech, Rumunii, Wielkiej Brytanii (2), Armenii, Danii, Macedonii, Serbii, mająca swoją siedzibę w Gdańsku.

Festiwal Szekspirowski łączy prezentacje spektakli z całego świata z konkursami na najlepsze polskie spektakle szekspirowskie (konkursy o Złotego Yoricka i SzekspirOFF), a także działaniami artystycznymi, edukacyjnymi, warsztatami i spotkaniami z twórcami z różnych stron świata.

Organizatorami Festiwalu Szekspirowskiego są Gdański Teatr Szekspirowski i Fundacja Theatrum Gedanense.

Więcej informacji: festiwalszekspirowski.pl.

(„Gdańsk. Nowy Yorick – konkurs dla reżyserów. Odpowiedź na kryzys adaptacji szekspirowskich w Polsce”, https://e-teatr.pl/, 17.03.2023)