W sobotę (15 stycznia) w legnickiej Art Cafe Modjeska na dwa dni przed oficjalną premierą odbyła się promocja książki „Życie niedokończone. Z Lechem Raczakiem rozmawia Jacek Głomb”. W ręce widzów Teatru Modrzejewskiej nowy tytuł żywosłowia.wydawnictwa trafił przedpremierowo, a o książce opowiadali dyrektor legnickiego teatru oraz jej redaktor Dariusz Kosiński.

Przed rozpoczęciem zapowiedzianego spotkania Jacek Głomb zaprosił zgromadzonych w teatralnej kawiarence do obejrzenia telewizyjnego reportażu odszukanego w archiwum Modrzejewskiej przez Karola Budrewicza. Materiał przygotowany przez Telewizję Polską we współpracy z legnickim teatrem powstał w 2010 roku i stanowił podsumowanie twórczości reżyserskiej Raczaka związanej z  Tryptykiem Rewolucyjnym („Dziady”, „Marat-Sade”, „Czas terroru”).

Znani i uznani artyści oraz teatrolodzy wystawiali przed kamerą najlepsze recenzje sztuk wyreżyserowanych przez Raczaka. Kalina Zalewska mówi o nim jako o „artyście oddzielnym, idącym swoją własną drogą”, Marcin Liber podkreśla, że Raczak „nigdy nie ulegał modom, schematom i konsekwentnie opowiadał własnym językiem”, a Wojciech Majcherek zauważa, że związany z Legnicą artysta na zawsze przeszedł do historii jako twórca alternatywnego Teatru Ósmego Dnia.

Wspomniany poznański teatr studencki współzałożony przez Lecha Raczaka był jednym, choć nie najważniejszym, z tematów poruszonych przez Jacka Głomba w wywiadzie rzece. Jak wielokrotnie podkreślał dyrektor Modrzejewskiej – „Wszystkie jego wywiady rozpoczynają się od Ósemek. Postawiłem sobie za punkt honoru, żeby dowiedzieć się więcej o jego dzieciństwie. Zależało mi na tym, by opowiedzieć o czasach, które go ukształtowały, by przywołać rzeczywistość, w jakiej dorastał”.  

Sobotnie promocji książki towarzyszyło również czytanie jej fragmentów przez aktorów Teatru Modrzejewskiej Magdaleną Biegańską oraz Pawła Wolaka. Było między innymi o młodzieńczej zabawie w Stalina, chrzestnej Marii, po której Raczak nosił drugie imię, czy o dziadku reżysera – jedynej osobie potrafiącej zapanować nad roztaczającym się wszędobylsko dyktatem babci współzałożyciela Teatru Ósmego Dnia.

  - Z tej rozmowy wyłania się niejednoznaczny obraz osoby dorastającej w latach pięćdziesiątych – podkreślał Dariusz Kosiński. -  Jest tu dużo opowieści o tym, z czego składa się codzienne życie. Raczak przyjmuje typowo wielkopolski styl zdroworozsądkowej, autoironicznej trzeźwości. Nie buduje własnego mitu czy legendy. Prowadzi zdystansowaną opowieść.

Z wypowiedzią redaktora książki zgodził się również Jacek Głomb, podkreślający, że „Lechu był po prostu normalnym facetem. Miał poczucie swojej wartości, był wybitnym reżyserem, świetnym warsztatowcem, ale nie było w nim poczucia ego”.

„Życie niedokończone” to książka dla teatromanów oraz historyków tej dziedziny sztuki, choć jak podkreślają jej twórcy, lektura podporządkowana jest opowieści, za którą podążyć może każdy czytelnik. Sam Jacek Głomb podkreślił, że podczas rozmów prowadzonych w ramach przygotowania wywiadu rzeki, dowiedział się wielu nowych rzeczy o bohaterze premierowego wydawnictwa. Nie trudno zatem oczekiwać, że widzowie również będą mieli okazje nieco głębiej wejrzeć w historię oraz pamięć „jednego z najwybitniejszych reżyserów tego kraju”.

W redakcyjnym wstępie do książki czytamy: „Tekst rozmowy nie został zautoryzowany. Bardzo możliwe, że w trakcie autoryzacji niektóre sformułowania zostałyby zmienione, niektóre opinie złagodzone lub w ogóle wykreślone. Nie ingerowaliśmy jednak w  żaden sposób w osobiste sądy Raczaka, który w jednym z fragmentów rozmowy wypowiedział swoje zaufanie do Jacka Głomba, mówiąc: Opowiem Ci historię. Zdecydujesz, co z nią zrobisz. Staraliśmy się tego zaufania nie zawieść”.

Warto wspomnieć, że legnickie spotkanie wokół książki Jacka Głomba nie było jedynym wydarzeniem związanym z postacią Lecha Raczaka, proponowanym tego dnia przez Teatr Modrzejewskiej, bowiem rozmowę w Art Cafe Modjeska poprzedziła prezentacja monodramu Pawła Palcata „Maraton/Tren”, konsultowanego reżysersko przez zmarłego blisko dwa lata temu współtwórcę Ósemek.

Kolejne zapowiedziane spotkania promocyjne „Życia niedokończonego” odbędą się w Poznaniu (CK Zamek, 17 stycznia), Wrocławiu (Instytut Grotowskiego, 18 stycznia), Warszawie (Bar Studio, 21 lutego) oraz Gorzowie (Art Cafe w Teatrze Osterwy, 22 lutego). Książka dostępna jest również w sprzedaży internetowej – TUTAJ.

Nagranie spotkania wokół książki dostępne jest na kanale You Tube Teatru. 

Konrad Pruszyński