Drukuj

Od poniedziałku 18 listopada Przemysław Bluszcz, znany i lubiany aktor teatralny, telewizyjny i filmowy, przez wiele lat występujący na deskach legnickiego teatru, czyta dziennik-wspomnienia Józefa Czapskiego „Na nieludzkiej ziemi". Zaplanowano 20 odcinków, które aktor czytać będzie w Trójce od poniedziałku do czwartku około godz. 20.50. Całość w ramach listy „Stu książek na Stulecie Niepodległości”.


Józef Czapski nazywany jest świadkiem wieku. Ten malarz, pisarz i żołnierz, uczestnik wojny polsko‑sowieckiej 1920 roku,  urodził się w 1896, a zmarł mając prawie 100 lat, w 1993 roku. Podczas II wojny światowej więziony i internowany w sowieckich obozach jenieckich został zwolniony w 1941 roku na mocy układu Sikorski-Majski i wstąpił do formujących się w ZSRR Polskich Sił Zbrojnych, czyli armii generała Andersa. Tuż po wyjściu na wolność z obozu NKWD w Griazowcu zaangażował się w poszukiwania zaginionych oficerów polskich z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku. Zaczął opisywać swoje doświadczenia z wędrówki przez Rosję Sowiecką, które ukazały się pod tytułem „Na nieludzkiej ziemi".

Dziennik Czapskiego to próba rzeczowego opisu poszczególnych etapów wędrówki z północy na południe szlakiem tworzącego się wojska. Są w tej książce fragmenty, które przerażają i wzruszają – zwłaszcza te dotyczące współwięźniów, których autor tych wspomnień bezskutecznie poszukiwał oraz rozdziały opisujące nieludzki wymiar życia w wojennej Rosji (głód, nędza). Są także wspomnienia z wcześniejszych doświadczeń wojennych autora – na przykład sprzed dwudziestu lat. Są szkice napotkanych ludzi i anegdoty zanotowane podczas tej wędrówki, jest wreszcie próba portretu generała Andersa.

„Na nieludzkiej ziemi” (pierwsze wydanie w 1949 roku nakładem paryskiej „Kultury”) wpisuje się, wraz z „Innym światem” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego i „Archipelagiem Gułag” Aleksandra Sołżenicyna, we wstrząsający kanon świadectw hekatomby cierpień, jakie zgotowała światu komunistyczna utopia realizowana z niewyobrażalnym okrucieństwem przez sowiecki aparat przemocy i ucisku.

Przemysław Bluszcz (1970) w 1996 roku ukończył Wydział Lalkarski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej we Wrocławiu. Po studiach związał się ze sceną legnicką. Stał się tam jednym z filarów zespołu prowadzonego przez Jacka Głomba. Występował w najważniejszych przedstawieniach Centrum Sztuki - Teatr Dramatyczny w Legnicy, a potem (od 1999 roku) Teatru im. Heleny Modrzejewskiej. W legendarnej „Balladzie o Zakaczawiu”  grał lokalnego watażkę Benka Cygana zarówno w wersji scenicznej wyreżyserowanej przez Jacka Głomba, jak i w telewizyjnej (2002) w reżyserii Waldemara Krzystka. Podobnie było w scenicznej (2004) i telewizyjnej (2005) wersji „Made in Poland” Przemysława Wojcieszka. Do współpracy z Jackiem Głombem Bluszcz powrócił na planie filmowej komedii "Operacja Dunaj" (2009). Z Przemysławem Wojcieszkiem spotkał się ponownie podczas realizacji filmowej wersji "Made in Poland" (2010). W 2009 roku aktor dołączył do zespołu stołecznego Teatru Ateneum. Lista filmów i seriali telewizyjnych, w których zagrał jest bardzo długa. Podobnie jak lista aktorskich nagród i wyróżnień.

Grzegorz Żurawiński