Drukuj
We wtorek 12 lutego o godz. 20.40 na antenie TVP Kultura premiera kolejnej telewizyjnej wersji spektaklu Teatru Modrzejewskiej w Legnicy. Tym razem będzie to „Plac Wolności” wyreżyserowany przez Lecha Raczaka, spektakl zarejestrowany w maju ubiegłego roku w efektownym wnętrzu hali poprzemysłowej przy ul. Jagiellońskiej i zrealizowany przez Polskie Wydawnictwo Audiowizualne.

Emisję spektaklu, który redaktorzy TVP Kultura opatrzyli adnotacją „hit dnia” poprzedzi rozmowa z reżyserem, która rozpocznie się o 20.20. „Plac Wolności” Lecha Raczaka będzie szóstą telewizyjną adaptacją sztuk legnickiego teatru. Wcześniej zrealizowano i emitowano: „Pasję”, „Balladę o Zakaczawiu”, „Made in Poland”, „Wschody i Zachody Miasta” oraz „Kwiaty polskie”.

„Plac Wolności”
to pełen ognia, granej na żywo muzyki i cyrkowych popisów, niezwykle widowiskowy i bardzo plastycznie wyrafinowany spektakl, który podejmuje karkołomne artystyczne wyzwanie opowiedzenia historii naznaczonego totalitaryzmami i wojnami XX stulecia przez pryzmat polskich doświadczeń w zaledwie sto minut.

Rok 1900. Miasteczko gdzieś w Polsce. Rodzina: ojciec, matka, dwie córki, trzech synów. Siostra matki ucieka z trupą cyrkową, zostawiając krewnym nieślubne dziecko. Chłopiec nie znosi światła, jest „chory na czas” – mówi wspak, zna przyszłość i przenika wzrokiem rozległe przestrzenie.

Ze swoim żydowskim imieniem Ignac, strachem i naiwną wiarą, poplątanymi losami, uchem chętnie nadstawianym „chłopcu w zbyt małych czerwonych bucikach”, który kusi go ewangeliczną frazą „Jeśli oddasz mi pokłon…”, jest ucieleśnieniem całego stulecia, niosącego na swych barkach nieszczęścia milionów, szekspirowskim Arielem (to drugie imię), który utracił magiczną moc oswajania brutalnej rzeczywistości.

Próbuje sam siebie zgładzić, ale odradza się w kolejnych ciałach, przebiera w fatałaszki taniej prostytutki, aby wreszcie skończyć w szpitalu wariatów. W tym czasie historia miażdży i wynosi na piedestał innych bohaterów, oszołamia ich i dręczy, wydobywając kolejnymi ciosami najgłębsze pokłady podłości. Poprzez rumowisko obu wojen i zgrzebne mroki komunizmu dochodzi Raczak do blichtru naszej epoki. Poczciwy rynek miasteczka, przemianowany pod sowieckim butem na Plac Wolności, po półwieczu hucznie powraca do dawnej nazwy, wzbogaconej o jakże dwuznaczny teraz epitet „wolny”.
 
W ciągu tych lat losy członków rodziny odbiją w sobie wszelkie otchłanie i absurdy: bratobójczą często dla Polaków I wojnę, płonne nadzieje rosyjskiej rewolucji, ruinę dawnego świata w kleszczach Hitlera i Stalina, obozy koncentracyjne i łagry, groteskowo-smutną rzeczywistość PRL-u, dwulicową szopkę nowych czasów, kiedy czołobitność wobec Stalina przekształciła się w okraszoną fetyszami czołobitność wobec Jana Pawła II, a niegdysiejsi oprawcy, przebrani w pobożne szatki, nadal nie spuszczają z nas oka.

- To historia pewnego miasteczka, prawdopodobnie z Wielkopolski, pokazana na przestrzeni ostatnich stu lat. Jest to także opowieść o losach rodziny, w której przenikają się postawy buntownicze i konformistyczne. Po latach okazuje się, że wierność konformistycznym zasadom bywa heroiczną a heroiczne porywy prowadzą do funkcji więziennych strażników. W tym przedstawieniu czas przebiega skokami, patos miesza się z groteską, śmiech z litością... To jest próba opisania szaleństw, piękna i zbrodni wieku XX, który w większości przeżyłem – objaśnia motywy podjęcia tematu reżyser przedstawienia Lech Raczak.

Jak jednak upchnąć sto lat w sto minut widowiska? No właśnie…  Jak?

Spektakl grano m.in. podczas 15. edycji poznańskiego Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Malta 2005 z okazji 40-lecia pracy artystycznej Lecha Raczaka.



Wersję sceniczną widzieli i ocenili:


Całość utrzymana została w lekkiej, groteskowej konwencji, z wykorzystaniem elementów cyrkowych - klaunady, akrobatyki i woltyżerki. Jest to wizja historii jako widowiska cyrkowego, zwykłej błazenady.
Paweł Sztarbowski, e-teatr

Ten spektakl bawi i wzrusza. Wspomina i wypomina. Arena zamienia się w domowy stół. Cyrkowy popis w ostatni taniec linoskoczka. Prestidigitator dokonuje prawdziwego cudu. A widz wychodzi z kojącą świadomością, że jest różnica między życiem a przeżyciem. I że chodzi właśnie o tę różnicę.
Ewa Obrębowska-Piasecka, Gazeta Wyborcza – Poznań

Z poprzedniego stulecia wyszliśmy zmęczeni i poranieni. W nowym wieku wszystko zmieniło się o 180 stopni, ale my musimy jakoś dawać sobie radę - taką diagnozę współczesnej rzeczywistości stawiają twórcy przedstawienia.
Małgorzata Matuszewska, Gazeta Wyborcza – Wrocław

Akcja rozgrywająca się bez przerwy, jak parada, na obrotowej scenie, przykuwa uwagę, tekst zmusza do refleksji, a scenografia i kostiumy nęcą feerią barw. Ten niezwykły świat, podyktowany wyobraźnią i wrażliwością Lecha Raczka, byłby jednak niewykonalny, gdyby nie zegarmistrzowska precyzja zespołu aktorskiego teatru Modrzejewskiej, który po raz kolejny udowadnia, że należy do najlepszych grup w Polsce.
Magdalena Talik, Kulturaonline.pl



Teatr Modrzejewskiej w Legnicy
PLAC WOLNOŚCI
scenariusz inspirowany powieścią Antonia Tabucchiego „Piazza Italia”
produkcja: Polskie Wydawnictwo Audiowizualne dla TVP Kultura
emisja: TVP Kultura 12.02.2008  godz. 20.40

reżyseria - Lech Raczak
scenografia - Bohdan Cieślak, Piotr Tetlak
kostiumy - Małgorzata Bulanda
muzyka - Lech Jankowski
muzycy występujący w spektaklu: Cyprian Komza – kontrabas, Robert Kamalski – saksofon, Łukasz Matuszyk – akordeon, Amadeusz Naczyński - instrumenty perkusyjne

Grają: Katarzyna Dworak- Maria (córka), siłaczka,  Justyna Pawlicka - chłopiec, dziewczynka, Anita Poddębniak - towarzyszka w lisach, Małgorzata Urbańska - matka, rzecznik nowych czasów, Ewa Galusińska - Anna (córka), nieznajoma, Daria Anfelli - Pantera-Ariel, Przemysław Bluszcz - Franciszek (syn), ubek, Stalin, milicjant , Bogdan Grzeszczak - dr Speranza, generał, biskup, towarzysz, szef, Tomasz Radawiec - Ignac-Ariel, pacjent z manią proroka, Tadeusz Ratuszniak - Stanisław (syn), milicjant, Paweł Wolak - dyrektor cyrku, ksiądz Wacław, Lech Wołczyk - ojciec, cyrkowiec, żołnierz, strażnik, konferansjer, motocyklista, poeta, Paweł Palcat - Piotr, żołnierz, iluzjonista, robotnik, Tomasz Sobczak - cyrkowiec, oficer, płk Krzyżaniak, reporter, lekarz, Rafał Cieluch - syn towarzyszki.


LECH M. RACZAK - aktor, reżyser, dyrektor artystyczny Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego "Malta". W 1964 r. współzałożył znany Teatr Ósmego Dnia w Poznaniu. Swoje sztuki wystawia w Polsce i we Włoszech. Zainspirowany filmem "Stalker" Andrieja Tarkowskiego wyreżyserował przed laty "Zonę" w legnickim teatrze. Hitem ubiegłego sezonu artystycznego (2006/2007) były zaś jego „Dziady” wg A. Mickiewicza wystawione na legnickiej Scenie na Piekarach.

Polskie Wydawnictwo Audiowizualne
zostało powołane przez Ministra Kultury we wrześniu 2005 r. Podstawowym zadaniem tej instytucji jest profesjonalna rejestracja najważniejszych wydarzeń artystycznych w kraju - głównie przedsięwzięć muzycznych, teatralnych i operowych, ale również plastycznych i literackich oraz ich rozpowszechnianie w mediach publicznych i prywatnych, polskich i zagranicznych.