Drukuj

Projekt legnickiego teatru „Podróż artystyczna ze spektaklem "Łemko" do Turcji” planowana na rok 2014 zyskał akceptację ministra kultury i dofinansowanie w łącznej kwocie 150 tys. złotych. Turecka wyprawa czeka w roku 2014 wiele polskich instytucji i programów kulturalnych, co związane jest z przypadającym w przyszłym roku 600-leciem nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską i Turcją.


Celem programu o nazwie Turcja 2014 – Promesa jest zwiększenie zainteresowania polską kulturą w Turcji oraz podniesienie wiedzy tureckich odbiorców o Polsce poprzez prezentację najwartościowszych polskich dokonań artystycznych i kulturalnych oraz wzajemne poznanie i zbliżenie środowisk artystycznych i społeczeństw obu krajów.

Na dofinansowanie przyznane legnickiemu teatrowi składają się 12 tys. zł przyznane na rok bieżący (na przygotowanie) oraz 138 tys. zł na rok realizacji artystycznej podróży po kilku tureckich miastach.

Przedstawienie Roberta Urbańskiego w reżyserii Jacka Głomba (premiera w 2007 roku na Scenie na Kartuskiej) pełne jest bolesnej historii, magii, granej na żywo muzyki i tańca. To wyjątkowa na polskich scenach artystyczna wizja losu ludności łemkowskiej w dwudziestowiecznej Polsce ciepło przyjęta przez publiczność, dobrze oceniona przez krytyków. 

Spektakl oparty został na autentycznych relacjach Łemków, z którymi twórcy rozmawiali. Nie jest jednak dokumentem, lecz kreacją artystyczną. To pierwszy w polskiej dramaturgii projekt polsko-ukraińsko-łemkowski, którego źródło wypływa z Legnicy i okolic, które - na skutek przesiedleń będących konsekwencją Akcji „Wisła” – stały się nową ojczyzną dla tych grup narodowych.

W przedstawieniu oglądamy ostatnie dni życia wysiedlonego na Ziemie Zachodnie Łemka Oresta podczas jego spotkania z mocno już wynarodowionymi, kosmopolitycznymi dziećmi, reprezentantami młodego pokolenia kapitalizmu, które ojca traktują jak cepeliowski zabytek, symbol czasów, które nie nadają się do opisu współczesności. We wspomnieniach bohatera, pojawi się jego historia życia pełna dramatycznych okoliczności, które przyniosła tragiczna historia XX wieku, jego wybory i przeżycia wcielone w odrealnione postaci „duchów przeszłości”. Wszystko po to, by jego dzieci i wnuki – wbrew otoczeniu - zachowały wiarę, kulturę i tożsamość.

„To spektakl prowadzony tak blisko życia, jak można sobie tylko wyobrazić. Mocna satyra gryzie spokojne sumienia. Szczęśliwie brak tu doraźnej propagandy politycznej, ale nie brak dramatycznego banału życia. Ta szopka przypomina, że ludobójstwo i wysiedlenia, także w Polsce, są źle zabliźnioną raną“ - napisał w Dzienniku Leszek Pułka dając spektaklowi rekomendację i cztery gwiazdki (dobry).

W 2008 roku za role w tym przedstawieniu Bogdan Grzeszczak i Zbigniew Waleryś zdobyli dwie nagrody w Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej. Legnicki spektakl oglądali m.in. widzowie poznańskiej „Malty”, Wrocławskiej Nocy Teatrów, gdyńskiego festiwalu „R@port”, Gliwickich Spotkań Teatralnych, Festiwalu Kultury Chrześcijańskiej w Łodzi, lubelskiego Festiwalu „Konfrontacje”, bydgoskiego Festiwalu Prapremier, Festiwalu Teatrów Europy Środkowej w słowackich Koszycach, a także publiczność warszawska. Legnickie przedstawienie z muzyką Bartka Straburzyńskiego w scenografii Małgorzaty Bulandy pokazywano także w rodzinnych stronach społeczności łemkowskiej.

Grzegorz Żurawiński