Kim był Franz Kafka? Ponurakiem, wielkim samotnikiem, aseksualnym dziwolągiem? Stereotyp głosi, że jego przekleństwem była praca, najpierw w praskim oddziale habsburskiego giganta ubezpieczeniowego, potem w czeskim towarzystwie ubezpieczeniowym. Był zatem literackim geniuszem zniszczonym przez biurokratyczne instytucje? Wydane właśnie listy jednego z najwybitniejszych pisarzy XX wieku pozwalają obalić zakorzenione opinie.
Czy Kafka pisał wiersze? W ilu kobietach był zakochany? Jakie książki czytał? Czy lubił chodzić do teatru? Co jadał? Jak znosił walkę z chorobą? Z kim dzielił się swoimi przemyśleniami? Dlaczego nie dokończył nigdy żadnej z trzech wydanych pośmiertnie powieści (m.in. słynnego „Procesu”)? Jaka była przyczyna, że ten urodzony w Pradze Żyd pisał wyłącznie po niemiecku?
Także na te pytania odpowiedzi może przynieść lektura nigdy dotąd w Polsce niepublikowanej korespondencji Franza Kafki. Począwszy od wpisu do pamiętnika, który zrobił, mając siedemnaście lat, przez kartki pocztowe, dedykacje oraz listy, kończąc na tym ostatnim, napisanym do rodziców dzień przed śmiercią – to historia życia ujęta w obszernej korespondencji.
Listy do szkolnych kolegów oraz późniejszych oddanych przyjaciół, do kobiet, z którymi był związany, do rodziców i sióstr, do wydawców oraz wielu innych przedstawicieli kultury i sztuki – wszystkie kryją mnóstwo skarbów. Można w nich odnaleźć fragmenty jego utworów, dowiedzieć się, które lektury szczególnie go zajmowały, jaki miał stosunek do najbliższych mu osób, jak się układały jego relacje z wydawcami, czym był pochłonięty na co dzień, jak znosił trudy miłości.
Czytając listy można obserwować nie tylko ewolucję poglądów czy sposobu myślenia Kafki, lecz także stylu pisania – od młodzieńczej kwiecistości, metaforyzacji języka do późniejszej lapidarności. Podczas spotkania w legnickiej Caffe Modjeska tłumacz jego listów opowie o swoich wyborach, zmaganiach z przekładem i z samym autorem.
Robert Urbański (1976) – dramaturg, tłumacz, literaturoznawca. Kierownik literacki Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy, dla którego napisał sztuki „Wschody i Zachody Miasta” (2003), „Szaweł” (2004), „Operacja „Dunaj” (2006) i „Łemko” (2007). Dokonał też adaptacji scenicznych prozy Jerzego Pilcha zrealizowanych poza legnickim teatrem: „Zabijanie Gomułki” (2007) na postawie „Tysiąca spokojnych miast” oraz „Marsz Polonia” (2012). Jest współscenarzystą (wraz z Jackiem Kondrackim) polsko-czeskiego filmu fabularnego „Operacja „Dunaj” (2009) w reżyserii Jacka Głomba oraz współautorem powieści pod tym samym tytułem (2009). Zredagował tom „Teatr Miasta – Miasto Teatru. Dawna Legnica i jej teatr we wspomnieniach mieszkańców” (2003) oraz antologię „Dramaty Modrzejewskiej” (2007). Przełożył książkę Ericha Auerbacha „Język literacki i jego odbiorcy w późnym antyku łacińskim i średniowieczu” (2006).
(żuraw)