Najnowsza sztuka w repertuarze legnickiej sceny to teatralna opowieść inspirowana życiorysem jednej z bohaterek „Solidarności” Henryki Krzywonos-Strycharskiej. Przedstawienie w autorskiej reżyserii Pawła Palcata w godzinę opowiada o polskiej historii współczesnej z perspektywy nieoczywistych i osobistych wyborów, których dokonywała tytułowa bohaterka. Spektakle 6 i 7 stycznia. W piątek o 18.00 i w sobotę o 19.00.

„Jest w tym spektaklu młodzieńczy urok i nieco naiwne, aczkolwiek szlachetne marzenie o świecie, w którym elementarne wartości nie są wyłącznie anachronizmem. To ta sama szlachetna naiwność, o której mówiła po premierze bohaterka spektaklu wspominając konspirację z okresu stanu wojennego. Warto było zrobić to przedstawienie. Widzowie bez politycznych uprzedzeń nie będą zawiedzeni. Zobaczą kawałek teatralizowanego dokumentu, ale w nowoczesnej i efektownej inscenizacji artystycznej” – pisałem po premierze i podtrzymuję tę opinię.

Spektakl opowiada historię życia i wyborów, jakich dokonywała jego tytułowa bohaterka. Podzielony jest na trzy wyraźne części. W każdej Henryką, którą naznacza czerwony szalik,  jest inna z trzech aktorek grających tę postać. Kolejno są to: Zuza Motorniuk - Henia dziecko, Magda Skiba – Henia tramwajarka i strajkowy bohater oraz Ewa Galusińska  - Henryka matka dzieciom. Hałaśliwy prolog, w którym Henrykami są wszystkie trzy aktorki, rozgrywa się współcześnie podczas gdyńskiego zjazdu Solidarności z okazji 30.lecia związku. Epilog powraca do tego samego wydarzenia, ale jest już dokumentalnym odtworzeniem zapisu emocjonalnego wystąpienia autentycznej Henryki Krzywonos. To konstrukcyjna  klamra dla linearnie rozgrywającej się opowieści o jej życiu i jego najważniejszych momentach.

Są też trzy punkty zwrotne w tej opowieści. Każdy przybliża nas do tego, by - jak w postulatywnym tytule - „Zrozumieć H.”.  Pierwszy to dzieciństwo w patologicznej, wielodzietnej rodzinie zakończone pobytem w bidulu, a przede wszystkim pierwszy otwarty sprzeciw wobec ojca despoty – owo pierwsze głośne „Nie! Nie mam za co przepraszać!” wypowiedziane w obronie własnej, a brutalnie deptanej godności. Drugi to słynne „Ten tramwaj dalej nie pojedzie”, a w konsekwencji wsparcie i rozszerzenie na cały Gdańsk stoczniowego strajku. Trzeci to świadoma rezygnacja z politycznej kariery po obaleniu komunizmu, by już całkowicie wraz z mężem poświęcić się wychowywaniu adoptowanych dzieci.  Wszystkie te momenty łączy ten sam zestaw cech bohaterki – zdolność do przełamywania strachu, prostolinijne poczucie godności i nonkonformizm.

- Mój spektakl powstał z zazdrości. Bo ja też chciałbym mieć w sobie tyle siły i charyzmy co ona. Poprzez sztukę chcemy zrozumieć, jak i dlaczego takie osoby jak Henryka Krzywonos rezygnowały ze zgromadzonego kapitału politycznego, by pójść inną, osobną i zdecydowanie trudniejszą drogą. Zrobiliśmy spektakl o zbiorowości poprzez wybraną historię indywidualną właśnie po to, by pokazać nasz – pokolenia 30.latków – stosunek do najnowszej polskiej historii, w której - z racji wieku - nie uczestniczyliśmy. Nie budujemy jednak pomnika – objaśnia i tłumaczy reżyser Paweł Palcat.

• Katarzyna Gudzyk, Konkrety.pl: „Okazało się, że nawet jeśli sztuka jest tylko odtworzeniem biografii, można ją zrobić po swojemu – zaskoczyć nie treścią, ale formą. To właśnie oryginalna forma pozwoliła młodym aktorom wyjść poza odtwórczość i snucie nudnawej opowieści. W konsekwencji czego stworzyli widowisko sceniczne. Barwne, dynamiczne, silne rozwiązaniami scenograficzno-inscenizacyjnym”.
• Magda Piekarska, Gazeta Wyborcza Wrocław: „Wszystkie sceniczne pomysły zadziałały tu skutecznie, jak trybiki w mechanizmie szwajcarskiego zegarka, co jest zasługą legnickich aktorów - spektakl to zbiorowa kreacja, sekstet z trzema równorzędnymi kobiecymi solówkami, mistrzowsko zagrany”.

Teatr Modrzejewskiej w Legnicy
Scena im. Ludwika Gadzickiego
„Zrozumieć H.”
Scenariusz i reżyseria: Paweł Palcat, scenografia: Małgorzata Bulanda, muzyka i wideo: Krzysztof Pawlik, realizacja światła: Władysław Sajda, ruch sceniczny: Aneta Zwierzyńska i Witold Jurewicz. Obsada: Ewa Galusińska, Zuza Motorniuk, Magda Skiba, Bartek Bulanda, Rafał Cieluch i Robert Gulaczyk. Premiera: 13 grudnia 2011 r.

Spektakle w piątek 6 stycznia o godz. 18.00 i w sobotę 7 stycznia o godz. 19.00. Bilet 25 zł (ulgowy 15 zł).

(żuraw)