Siedem teatralnych spektakli transmitowanych od marca br. na antenie TVP Kultura rywalizuje w Plebiscycie Telewizyjnym Festiwalu Teatrów Polski 2018. Jest wśród nich legnickie „Zabijanie Gomułki” wg Jerzego Pilcha w reżyserii Jacka Głomba, które – transmitowane 9 października ze Sceny Gadzickiego – miało rekordową, blisko 50-tysięczną widownię. Internetowe głosowanie na stronie TVP Kultura potrwa tylko do 2 grudnia.
Dwa dni prób i przygotować, dziewięć kamer, dwa wozy transmisyjne z satelitarnym systemem nadawczym oraz 36.osobowa grupa telewizyjnych realizatorów i techników wspierana przez ludzi legnickiego teatru – tak wyglądała techniczna strona transmisji, którą z legnickiego „Zabijania Gomułki” przeprowadziła 9 października wrocławsko-krakowska ekipa TVP Kultura.
Bezpośrednia transmisja przedstawienia ze sceny legnickiego teatru realizowana była w ramach Telewizyjnego Festiwalu Teatrów Polski TVP Kultura we współpracy z Agencją Kreacji Teatru TV. Realizatorem wizji w tym przedsięwzięciu był Jacek Dybowski, zaś redaktorem ze strony TVP Kultura Wojciech Majcherek, który dzień później gratulował legnickim twórcom spektaklu rekordowej widowni tego teatralnego widowiska.
Wymyślone i wyreżyserowane przez Jacka Głomba „Zabijanie Gomułki” jest sceniczną adaptacją (scenariusz Roberta Urbańskiego) jednego z wątków powieści Jerzego Pilcha „Tysiąc spokojnych miast” i ma za sobą już jedenastoletnią historię oraz dwie sceniczne realizacje (2007 - Teatr Lubuski w Zielonej Górze, 2013 - Teatr Modrzejewskiej w Legnicy). Odmiennie niż ma to miejsce w powieści, gdzie główną postacią jest narrator, wchodzący w dorosłość nastoletni Jerzyk, w adaptacji scenicznej realizatorzy przenieśli ciężar opowiadania na postać Pana Trąby (w tej błyskotliwej roli niezmiennie Zbigniew Waleryś), wiecznie pijanego autora szaleńczego planu zamachu. To wokół tej postaci, w groteskowo-balladowym i nieco sentymentalnym wydaniu toczy się cała akcja tego fantastycznie absurdalnego dramatu. Spektakl od narodzin ma fantastyczne recenzje, przyniósł jego twórcom i wykonawcom także liczne festiwalowe nagrody.
Dzień po telewizyjnej transmisji tak pisałem o tym wydarzeniu:
„Zabijanie Gomułki” oglądałem z teatralnej widowni sześciokrotnie (trzy spektakle w obsadzie zielonogórskiej i trzy w legnickiej). Niewiele mogło mnie zaskoczyć. A jednak! Oto, dzięki dwudniowej, wielogodzinnej, wręcz mozolnej pracy podczas prób kamerowych, teatralny spektakl rozbito na fragmenty, które w fascynujący sposób złączono w całość. Miałem wrażenie, że byłem świadkiem procesu, który przypomina produkcję puzzli. Najpierw jest obrazek, potem specjalna maszyna rozcina go na fragmenty, które trzeba ponownie ze sobą zespolić. W efekcie oglądałem przedstawienie doskonale mi znane, ale i zupełnie nowe.
Telewizyjna realizacja, fantastycznie oświetlona i precyzyjnie przesłana na ekran telewizora, niesamowicie zdynamizowała spektakl. Co więcej, złożona z ogromnej ilości kadrów, zbliżeń, z wielką dbałością o scenograficzne detale i aktorskie gesty, umożliwiła legnickim aktorom odegranie wielu indywidualnych minispektakli. I oni z tej szansy, niczym miłośnik ziołowych nalewek Pani Naczelnikowej, czyli Józef Trąba popijający „dla wzmożenia egzystencji”, skorzystali doskonale. Doprawdy, trudno było uwierzyć, że to wszystko pokazano podczas granego „na żywo” spektaklu.
W rozpoczętym we wtorek 20 listopada internetowym głosowaniu w Plebiscycie Telewizyjnym Festiwalu Teatrów Polski 2018 legnickie „Zabijanie Gomułki” ma sześciu konkurentów. Są to: „Ślub” w reż. Anny Augustynowicz koprodukcja Teatru Współczesnego w Szczecinie i Teatru im. Kochanowskiego w Opolu, „Krawiec Niteczka” w reż. Jarosława Kiliana Teatru Lalka w Warszawie, „Bóg Niżyński” w reż. Piotra Tomaszuka Teatru Wierszalin w Supraślu, „Wesele” w reż. Włodzimierza Staniewskiego Ośrodka Praktyk Teatralnych Gardzienice, „Wszystko o mojej matce” w reż. Michała Borczucha Teatru Łaźnia Nowa w Krakowie oraz „Matki” w reż. Pawła Passiniego Teatru Żydowskiego w Warszawie.
Telewizyjny Festiwal Teatrów Polski to inicjatywa podjęta przez TVP Kultura w 2015 roku, gdy świętowano 250-lecie Teatru Narodowego i teatru publicznego w Polsce. W 2018 roku festiwal odbywa się pod auspicjami jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Stawką w plebiscycie jest nie tylko wygrana i prestiż, ale także nagroda specjalna, jaką jest ponowna emisja spektaklu na antenie TVP Kultura zaplanowana na 18 grudnia br. Głosowanie potrwa do 2 grudnia, a jego zasadą jest jeden głos z jednego IP. Można to zrobić TUTAJ!
Grzegorz Żurawiński
