Spektakl "Wieloryb", inspirowany powieścią Jerzego Limona, wystawi w niedzielę 16 września Teatr Miniatura w Gdańsku. Autorem inscenizacji jest uznany reżyser, dyrektor Teatru Modrzejewskiej w Legnicy, Jacek Głomb. Pisze Robert Pietrzak w depeszy Polskiej Agencji Prasowej.

- "Wieloryb" to książka bardzo dziwna. Multimedialna, złożona z fikcyjnych dokumentów, listów, fragmentów powieści. I bardzo trudna do adaptacji teatralnej, a właściwie niemożliwa. To, co Romuald Wicza-Pokojski (dyrektor Miniatury - PAP) napisał, to bardziej scenariusz teatralny. Nie porywamy się na adaptację "Wieloryba", bo to jest niewykonalne. My piszemy literacko i scenicznie wariację według powieści. To jest jedna z możliwych wersji "Wieloryba", tym bardziej, że na widowni zasiądą raczej osoby, które nie znają książki - powiedział w środę, podczas próby medialnej spektaklu, Jacek Głomb.

Reżyser wyjaśnił, że spektakl będzie rodzajem "gry z widzem". - Skorzystamy z różnych sił i środków, podobnie jak Limon w swojej powieści używa różnych konwencji. Spektakl zacznie się na podwórku w teatrze, będzie tam m.in. projekcja kilkuminutowego filmu - dodał.

Wydany w 1998 r. "Wieloryb" jest powieścią stanowiąca zbiór fikcyjnych archiwaliów - fragmentów poezji, dramatów, listów, dokumentów i legend, które układają się w tajemniczą i miejscami sensacyjną historię. Zamieszczona notka biograficzna przypisuje autorstwo książki niejakiej Helenie Szymańskiej, pracownicy naukowej Columbia University, choć rzeczywistym autorem powieści jest anglista Uniwersytetu Gdańskiego, szekspirolog prof. Jerzy Limon.

W książce występuje m.in. Kościół Starych Słowian założony przez byłych działaczy PZPR, Lech Wałęsa, tajemnicza organizacja amerykańskich Korektorów, zamieszanych w polską historię oraz tytułowy wieloryb, którego wyrzucenie na morski brzeg zapowiada historyczne przełomy.

- Ta książka przez lata chodziła za mną. Planowałem nawet wystawić "Wieloryba" na legnickiej scenie. Lecz oferta Romualda Wiczy-Pokojskiego, aby zająć się tym tekstem w Gdańsku, wydała mi się bardziej atrakcyjna. Chociażby z uwagi na odniesienia do lokalnych historii, w tym do postaci Lecha Wałęsy. Inna sprawa, to główny motyw książki związany ze skłonnością do korygowania historii, który dziś wybrzmiewa w naszym kraju mocniej niż dwadzieścia lat wcześniej - ocenił Głomb.

Zdaniem reżysera, "Wieloryb" to wybitna książka i zarazem najlepsza w dorobku pisarskim Limona.

Jacek Głomb jest dyrektorem Teatru Modrzejewskiej w Legnicy. Za swoją działalność reżyserską był wielokrotnie nagradzany. W 2018 r. został uhonorowany Nagrodą im. Zygmunta Huebnera "Człowiek Teatru".

(Robert Pietrzak, „Gdańsk. Premiera "Wieloryba" w Miniaturze”, PAP, 12.09.2018)