Poruszająca rosyjska opowieść o miłości, niespełnieniu i zbrodni, mająca specyficzną strukturę dekalogu w formie silnie zrytmizowanych piosenek, będzie ostatnim z dramatów, który przeczytają legniccy aktorzy w trzecim i ostatnim etapie konkursowej akcji „Czytajmy dramaty!”. W piątek 27 listopada o godz. 18.00 na Scenie na Jordana.

„Tlen” (2002) aktora, reżysera i dramaturga Iwana Wyrypajewa jest uznawany za jeden z najważniejszych rosyjskich dramatów współczesnych i głos pokolenia. Dramat w przekładzie Agnieszki Lubomiry Piotrowskiej aktorskie jury w składzie: Rafał Cieluch, Gabriela Fabian, Ewa Galusińska, Robert Gulaczyk (przewodniczący), Anita Poddębniak i Małgorzata Urbańska wybrało „ze względu na jego duże możliwości interpretacji oraz świetną rytmizację tekstu”. Czytanie sceniczne sztuki, w którym uczestniczyć będzie aktorski skład jurorski, przygotuje reżyserka i scenografka Agata Duda-Gracz.

Na scenę trafi melodramatyczna historia opowiedziana w nowoczesnej, czasem kiczowatej, innym razem poetyckiej oprawie łączącej w sobie niemal wszystkie gatunki kultury popularnej: romans, dramat, horror i kryminał. Ta Ironiczna opowieść rozpisana na dziesięć słowno-muzycznych scen ma formę wideoklipu, nawiązuje do estetyki graffiti, komiksu, telewizji i Internetu.  W ten właśnie sposób powstał dynamiczny portret ludzi i tłamszącej ich codzienności, a zarazem niemal biblijna przypowieść o nieudolnym poszukiwaniu prawdziwego życia, uczuć, Boga, czyli tytułowego tlenu.

Oryginalność dramaturgicznego pomysłu autora polega na tym, że aktorzy prowadzą rozmowę z publicznością za pomocą hip-hopowych deklamacji zrytmizowanej prozy. To w niej zawarte są podane lekko, dowcipnie, a czasami dosadnie rozważania  egzystencjalne, społeczne i polityczne. Wyrypajew nie oszczędza nikogo - poddaje krytyce życie wielkomiejskich aglomeracji, dosadnie ośmiesza salony nowobogackich.

On i Ona z trudem dźwigają na swych barkach przeszłość. On, z podmoskiewskiej prowincji, jako oprawca znienawidzonej żony „o czarnych włosach i grubych pulchnych palcach”. Ona, zjawiskowa mieszkanka stołecznej metropolii, jako ofiara okrutnych i upokarzających działań swojego męża. Spotykają się i tak rozpoczyna się ich szalona zabawa przypominającą ekscentryczną i momentami przerażającą przejażdżkę na diabelskim młynie. Po to tylko, aby płuca zaczęły oddychać pełną piersią.

Bohaterowie izolują się zatem od świata bez dekalogu, zasad, fundamentów, tworząc w zamian swoją własną, nieco surrealistyczną, senną, momentami narkotyczną rzeczywistość. Już razem starają się budować nowy system wartości w oparciu o podstawowe prawdy dekalogu. Ich wspólna droga pełna jest jednak przeszkód, lęków, wyrządzonych krzywd, kompleksów, porażek, koszmarnych snów. Kierują się sumieniem, dzięki któremu  szukają odpowiedzi na pytanie jacy są naprawdę. Tlen jest dla nich nośnikiem wolności i miłości, dlatego walczą o tę wyzwalającą substancję.

W roku 2009 Iwan Wyrypajew autorsko sfilmował dramat obsadzając w roli rudowłosej moskwianki swoją żonę, polską aktorkę Karolinę Gruszkę. Film zdobył kilka festiwalowych nagród, w tym Grand Prix Międzynarodowego Festiwalu Nowe Horyzonty we Wrocławiu.

Bezpłatne wejściówki na dramatyzowane czytanie „Tlenu” dostępne są w kasie biletowej legnickiego teatru.

Grzegorz Żurawiński