Wspomnieniowa biesiada dawnych mieszkańców Legnicy, koncert zespołu Leningrad w Parku Miejskim, polskie i rosyjskie przedstawienia, konferencja naukowa to tylko niektóre z punktów programu trzydniowego festiwalu "Dwadzieścia lat po", zaplanowanego na wrzesień przyszłego roku, w rocznicę wymarszu wojsk radzieckich z Legnicy. Pisze Magda Piekarska.

Wojska Armii Radzieckiej opuściły Legnicę 17 września 1993 roku. Miasto będzie hucznie świętować 20. rocznicę tego wydarzenia. Pomysłodawcami wydarzenia są Jacek Głomb, dyrektor Teatru Modrzejewskiej, i Franciszek Grzywacz, współwłaściciel wydawnictwa Edytor.

- Postanowiliśmy zrobić akcję społeczną, w którą zaangażują się rozmaite organizacje pozarządowe - mówi Głomb. - Chcemy przywołać historię, dotknąć ludzkich losów i emocji, nie unikając tematów trudnych. Nie interesują nas sentymenty, ale pamięć, w której jest miejsce na różne oblicza pobytu Rosjan w Legnicy. Chcemy ich tutaj zaprosić, żeby skonfrontować różne głosy i postawy.

Zarówno Głomb, jak i Franciszek Grzywacz od kilku lat obserwują nowy trend w turystyce sentymentalnej - wracających po kilkudziesięciu latach do Legnicy Niemców zastępują Rosjanie: przyjeżdżają rodzice z dziećmi, które wyjechały stąd, kiedy miały kilka lat. Uaktywniają się też w internecie - w Rosji działają społecznościowe portale, na których spotykają się byli legniczanie. Takie rodziny chcą na wrześniowe święto zaprosić organizatorzy.

- Zdajemy sobie sprawę, że będzie to trudne z powodów finansowych - mówi Głomb. - Ci byli żołnierze nie należą do klasy najbogatszych i podróż może być dla nich sporym wydatkiem. Dlatego chcemy poszukać możliwości, które zminimalizują tę barierę finansową.

Organizatorem święta będzie fundacja Jacka Głomba "Naprawiacze Świata", współpracę zadeklarowało Kolegium Europy Wschodniej, a wsparcie finansowe obiecał marszałek Dolnego Śląska.

W programie m.in. premiery dwóch spektakli - jeden z nich przygotuje Teatr Modrzejewskiej, według tekstu, który napisze Tadeusz Słobodzianek (ma on stanowić polemikę z "Małą Moskwą" Krzystka), drugi, opowiadający o dzieciach rosyjskich żołnierzy urodzonych w Legnicy, przywiezie moskiewski Teatr.doc. Będzie seans filmowy z "Małą Moskwą" Waldemara Krzystka i pokazy telewizyjnych spektakli Jacka Głomba. W centrum miasta pojawią się czołgi, które staną się elementem historycznych rekonstrukcji. Zostanie wydanych kilka książek dokumentujących pobyt radzieckich żołnierzy w Legnicy (jedno z planowanych wydawnictw to fotograficzno-wspomnieniowy pamiętnik dawnych wojskowych i pracowników Armii Radzieckiej). W planach jest też konferencja naukowa, zorganizowana we współpracy z KEW, na której pojawi się m.in. temat strategicznego znaczenia Legnicy w planach zimnej wojny.

Impreza potrwa od 13 do 15 września przyszłego roku. Rocznicowe obchody przygotowują też władze Legnicy, jednak ich program nie jest jeszcze znany.

(Magda Piekarska, „"Dwadzieścia lat po". Rosjanie wracają do Legnicy”, www.gazeta.pl, 11.07.2012)