Zakończyły się Etno Badania, w ramach których wspólne z Uniwersytetem Wrocławskim i uczniami legnickich liceów Ośrodek Nowy Świat zajął się miejscem Łemków i Ukraińców w Legnicy i okolicach. Dziesięć osób zaangażowanych w projekt odwiedziło m.in. Lisowice, Lisiec, Michałów. Przeprowadzono około dwudziestu rozmów z Łemkami. Pisze Agnieszka Grzegorzewska.

- Celem badań było zebranie informacji od najstarszych Łemków o czasach ich dzieciństwa jeszcze na łemkowszczyźnie, historii z okresu przesiedlenia podczas "Akcji Wisła" i ich pobytu tu, na naszych ziemiach, ich wspomnienia, odczucia, tęsknota za ojcowizną – mówi Mateusz Andrzejczak z Legnicy, jeden z etnobadaczy.

Przede wszystkich odtwarzane było dzieciństwo i młodość na Łemkowszczyźnie, wspomnienia zabaw, gier, szkoły, przedmiotów. W dalszej kolejności badano także historie z ziem odzyskanych, przystosowywanie się do życia w zupełnie nowym miejscu. Badania nie miały dotyczyć tylko Łemków przesiedlonych, ale i Ukraińców, którzy również padli ofiarami Akcji Wisła - jednak do tej grupy nie udało nam się jeszcze dotrzeć (wbrew wcześniejszym oczekiwaniom).

Na podstawie zebranych historii zostanie stworzony zarys scenariusza do sztuki teatralnej, którego reżyserami będą młodzi Łemkowie i Polacy - przewidywany termin jego powstania to przełom sierpnia i września.

Mateusz Andrzejczak tak opowiada o swoich wrażeniach z Etno Badań: trzeba pamiętać, że ludzie z mniejszości narodowej o odmiennej kulturze i tradycji, którzy żyją na nie swoich ziemiach, stali się ofiarami wypędzenia z ich rodzimego kraju bywają niechętni do rozmowy. Jedni chcą opowiadać o sobie, a inni są bardzo nieufni.

Inny projekt w ramach Ośrodka Nowy Świat będzie miał już swój finał w postaci realizacji  spektaklu 6-15 maja (? – przyp. red. serwisu). Opowieści legniczan zainspirują międzynarodowe grono (Polaków, Niemców i Żydów) do stworzenia sztuki teatralnej, która zostanie wystawiona na scenie na Nowym Świecie w ramach projektu Historia Nowego Świata.

(Agnieszka Grzegorzewska, „Etno Badania”, e-Piastowska.pl, 28.04.2011)