Drukuj
Dziewięć głośnych - i często kontrowersyjnych - spektakli walczy o Grand Prix III Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@Port w Gdyni. W środę startują pokazy konkursowe imprezy, zaprezentowany zostanie m.in. "Łemko" Roberta Urbańskiego w reżyserii Jacka Głomba. Konkurentów do nagród przedstawia Mirosław Baran.

Tegoroczny R@PORT oficjalnie wystartował wczoraj wieczorem, na inaugurację festiwalu widzowie obejrzeli pozakonkursowe adaptacje dwóch krótkich utworów Sławomira Mrożka "Czarowna noc" i "Męczeństwo Piotra Ohey'a, przygotowane przez Teatr Współczesny z Warszawy. Ogłoszone zostało także nazwisko zwycięzcy pierwszej Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, której laureatem została Magda Fertacz

Konkurs tegorocznej edycji R@Portu zdominowały spektakle rozliczające się z naszą historią, ukazujące stosunki Polaków z mniejszościami narodowymi lub sąsiadami.

- R@Port nie jest zwykłym przeglądem współczesnego dramatu i teatru; to próba postawienia diagnozy, co w danym sezonie jest w jego obrębie najważniejszym nurtem, najbardziej donośnym głosem - zapowiada Joanna Puzyna-Chojka, kierownik literacki festiwalu. - Tym razem postawiliśmy na spektakle, które zadają pytania o tożsamość jednostki i zbiorowości kształtowaną w konfrontacji z historią, zwłaszcza z tą historią, która uobecnia się w zdarzeniach wstydliwych, objętych zmową milczenia, wypieranych z pamięci.

O Grand Prix III Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych R@Port walczą (w kolejności pokazów):

- "1612" Krzysztofa Kopki i Jeleny Gremina (Teatr Ad Spectatores z Wrocławia i Teatr doc. z Moskwy, reż. Michaił Ugarow, Krzysztof Kopka i Rusłan Malikow): próba diagnozy stosunków polsko-rosyjskich i odpowiedzi na prowadzoną dziś w obu krajach "politykę historyczną";

- "Łemko" Roberta Urbańskiego (Teatr im. Modrzejewskiej z Legnicy, reż. Jacek Głomb): projekt polsko-ukraińsko-łemkowski, oparty na autentycznych relacjach Łemków, z którymi rozmawiali autorzy przedstawienia;

- "Wierszalin. Reportaż o końcu świata" Włodzimierza Pawluczuka (Teatr Wierszalin z Supraśla, reż. Piotr Tomaszuk): widowiskowe plastycznie przesycone niezwykłą atmosferą opowieści o świecie Proroka Ilji, który ginie na naszych oczach wraz ze swoimi wyznawcami;

- "Kochałam Bogdana W." Pawła Kamzy (Teatr Łaźnia Nowa z Krakowa, reż. Paweł Kamza): losy Bogdana Włosika, zastrzelonego w 1982 roku w trakcie demonstracji w Nowej Hucie, opowiedziane nie jak historia bohatera tamtych czasów, ale młodego, pełnego ideałów, zakochanego chłopaka.

- "Żyd" Artura Pałygi (Teatr Polski z Bielsko-Białej, reż. Robert Talarczyk): w małym miasteczku grono nauczycieli przygotowuje się do spotkania z dawnym mieszkańcem tej miejscowości, przedstawicielem społeczności żydowskiej;

- "Lustracja" Krzysztofa Kopki (Teatr im. Modrzejewskiej, r. Krzysztof Kopka): próba pokazania zjawiska lustracji nie jako procesu historycznego, ale emocji, jakie zachodzą między ludźmi, którzy znaleźli się w ekstremalnych sytuacjach;

- "Był sobie Polak, Polak, Polak i diabeł" Pawła Demirskiego (Teatr Dramatyczny im. Szaniawskiego z Wałbrzycha, reż. Monika Strzępka): spektakl specyficzny, bulwarówka polityczna (zdaniem autorów widowiska) lub ludyczny horror na motywach narodowych (zdaniem recenzentki Joanny Derkaczew);

- "Macica" Marii Wojtyszko (Teatr im. Żeromskiego z Kielc, reż. Piotr Szczerski): portret młodej dziewczyny w ciąży, która rozlicza się ze swoimi życiem, prowadząc nieustanny dialog z rodzicami, nieżyjącym narzeczonym i swoją macicą;

- "Gardenia" Elżbiety Chowaniec (Laboratorium Dramatu z Warszawy, reż. Aldona Figura): historia czterech pokoleń kobiet związanych nie tylko więzami krwi, ale i skłonnościami do uzależnień, które na swój sposób walczą o szczęście.

Nagrody R@Portu przyzna jury, w którego składzie znaleźli się: teatrolog z Uniwersytetu Gdańskiego Zbigniewa Majchrowski, krytyk literacki, teatralny i plastyczny Tadeusz Nyczek, aktor i reżyser, założyciel Teatru Biuro Podróży z Poznania Paweł Szkotak, dramaturg i reżyser Ingmar Villqist oraz reżyser Waldemar Zawodziński.

Poza konkursem zobaczyć będzie można dwie adaptacje Mrożka: "Tango" Teatru Géza Gárdonyi z Eger (Węgry) oraz "Emigrantów" Teatru Wiczy z Torunia. Pokazany zostanie także "Madagaskar" Teatru Małego z Wilna; Teatr Miejski im. Gombrowicza w Gdyni - organizator festiwalu - specjalnie na R@Port przygotował prapremierową adaptację powieści "Miasto utrapienia" Jerzego Pilcha w reżyserii Tomasza Mana.

Więcej o R@Porcie: http://teatrgombrowicza.anv.pl/festiwal

(Mirosław Baran, „Historia zdominowała R@PORT”, Gazeta Wyborcza Trójmiasto, 21.05.2008)