W dniach 19-26 maja czeka nas już 14. edycja Festiwalu R@Port, przybliżającego spektakle oparte na polskiej literaturze po 1989 roku. Podczas imprezy zobaczymy m.in. siedem spektakli konkursowych, w tym "Wieloryba" Teatru Miniatura. W ramach festiwalu przeprowadzony zostanie finał 14. Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej. Pisze Łukasz Rudziński.

Jak w minionych latach impreza odbywać się będzie w Teatrze Miejskim w Gdyni oraz w sali YMCA, zaadaptowanej na potrzeby festiwalu jako Scena YMKA. Wyjątkiem jest wizyta w Miejskim Teatrze Miniatura, gdzie zagrany zostanie konkursowy "Wieloryb", jedyny spektakl z Trójmiasta, jaki znalazł się na festiwalu.

- R@Port jest miejscem, w którym spotykają się współczesna polska literatura ze współczesnym polskim teatrem. To szersza formuła niż tylko prezentacja najciekawszych realizacji polskiej dramaturgii, wiem. Aliści, upieram się przy niej, bo zakładam, że w dzisiejszym teatrze tyle jest form spychających na margines słowo pisane - spektakli wyimprowizowanych na próbach, spektakli złożonych z prywatnych wypowiedzi wykonawców, spektakli wyprowadzanych z ruchu, z tańca - że skoro już chcemy spotkać w Gdyni twórców sceny ceniących sobie literaturę, to mniej ważne robi się to, jaki literacki gatunek wybierają - mówi Jacek Sieradzki, dyrektor programowy Festiwalu R@Port.

Tym razem w konkursie znalazły się propozycje z Warszawy, Krakowa, Legnicy, Poznania, Rzeszowa, Kielc i Gdańska. Poza konkursem monodram legnickiej aktorki Magdaleny Drab "Curko moja, ogłoś to" (19.05, godz. 21 w Teatrze Miejskim) - rytmizowany biuletyn z wystawy Marii Wnęk oraz "Aktorzy koszalińscy, czyli komedia prowincjonalna", spektakl Bałtyckiego Teatru Dramatycznego z Koszalina, parafrazujący film "Aktorzy prowincjonalni" Agnieszki Holland (grany na finał imprezy 26 maja, godz. 18 w Teatrze Miejskim).

- Na tegorocznym afiszu ujrzymy zarówno teksty klasycznie pisane wprost dla sceny ("Wierną watahę" Katarzyny Dworak i Pawła Wolaka, "O mężnym Pietrku i sierotce Marysi" Jolanty Janiczak, "Wałęsę w Kolonos" Jakuba Roszkowskiego), jak i adaptacje prozy ("Widnokrąg" Wiesława Myśliwskiego i "Wieloryb" Jerzego Limona), także prozy wspomnieniowej ("Zapiski z wygnania" Sabiny Baral), a na dokładkę tekst trochę z reportażu, trochę z teatru dokumentalnego i trochę pisany na próbach: "Lwów nie oddamy" Katarzyny Szyngiery, Mirosława Wlekłego i Marcina Napiórkowskiego. Do wyboru, do koloru. Po spektaklach, do rozmów nieodmiennie prowadzonych przez Łukasza Drewniaka, zapraszani będą autorzy i reżyserzy - dodaje Jacek Sieradzki.

Imprezę zainauguruje pierwsza propozycja konkursowa "Wierna wataha" duetu PiK, zrealizowana przez Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy na podstawie tekstu, który rok temu znalazł się w finale Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej i zagrany zostanie 19 maja, o godz. 19 w Scenie YMCA. Spektakl pełen ludowości pierwotnej i brutalnej, opowiada o sekcie - mikrospołeczności rodzinnej Wolfów, pełnej skrywanych sekretów i trudnych relacji. Dzień później (20.05, godz. 19 w Teatrze Miejskim) wstrząsające wspomnienia Sabiny Baral, zmuszonej do opuszczonej Polski w 1968 roku w przedstawieniu "Zapiski z wygnania" Teatru Polonia w Warszawie w reżyserii Magdy Umer opowie, zaśpiewa i wykrzyczy Krystyna Janda, wsparta zespołem instrumentalistów.

Z kolei 21 maja (godz. 20 w Miejskim Teatrze Miniatura w Gdańsku) swój spektakl zaprezentuje Teatr Miniatura. "Wieloryb" na podstawie powieści Jerzego Limona w adaptacji Romualda Wiczy-Pokojskiego i reżyserii Jacka Głomba reprezentować będzie w tym roku Trójmiasto na R@Porcie. To zbiór fikcyjnych archiwaliów - motywem przewodnim jest tytułowy wieloryb wyrzucony na brzeg morza, a opowieść nawiązuje m.in. do postaci Lecha Wałęsy, który ma tu swoich czcicieli.

W środę 22 maja (godz. 19, Teatr Miejski) kolejną swoją produkcję zaprezentują reżyser Wiktor Rubin i dramatopisarka Jolanta Janiczak, którzy spektakl "O mężnym Pietrku i Sierotce Marysi. Bajka dla dorosłych" zrealizowali w Teatrze Polskim w Poznaniu. Przedstawienie jest fantazją na temat Marii Konopnickiej, jej związku z Marią Dulębianką, czy spalonych listów do córki i innych bliskich jej osób, by za pomocą eksperymentu sprawdzić, z jakich pragnień, celów i postaw Konopnicka się składała. Natomiast 23 maja (godz. 19:30, Scena YMCA) tekst Jakuba Roszkowskiego "Wałęsa w Kolonos" w reżyserii Bartosza Szydłowskiego wystawi Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie. Ponownie Lech Wałęsa pojawia się w sztuce inspirowanej tragedią "Edyp w Kolonos" jako typ przywódcy, figura lidera, postać mitologiczna i współczesna, stojąca na rozstajach życia politycznego. Na scenie w tytułowej roli zobaczymy Jerzego Stuhra.

"Lwów nie oddamy" Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, autorstwa Katarzyny Szyngiery, Marcina Napiórkowskiego i Mirosława Wlekłego i w reżyserii Szyngiery porusza kwestię trudnych, pełnych nieporozumień i pretensji relacji polsko-ukraińskich. Spektakl zagrany zostanie 24 maja, godz. 19 w Teatrze Miejskim. Ostatnią konkursową propozycją jest "Widnokrąg" Wiesława Myśliwskiego w reżyserii Michała Kotańskiego w Teatrze im. Stefana Żeromskiego w Kielcach (zagrana 25 maja, godz. 18 w Teatrze Miejskim) poświęcona polskiej wsi, jej różnorodności i porządkowi, w kontekście II wojny światowej i związanej z tym czasem utraty dzieciństwa i młodości.

Najlepszą konkursową propozycję R@Portu wyłoni żeńskie w tym roku jury w składzie: Małgorzata Bogajewska (dyrektor Teatru Ludowego w Krakowie, reżyserka teatralna), Małgorzata Jarmułowicz (prof. Uniwersytetu Gdańskiego, teatrolog) oraz Małgorzata Sikorska-Miszczuk (dramatopisarka i dramaturg). Rozmowy z autorami i reżyserami sztuk pod koniec każdego dnia festiwalowego tak jak w minionych latach prowadzi Łukasz Drewniak.

Festiwalowi towarzyszyć będzie finał Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej, czyli czytania pięciu sztuk-finalistek tegorocznej edycji GND. Wszystkie czytania odbędą się w foyer Teatru Miejskiego w Gdyni, od poniedziałku do piątku 20-24 maja, o godz. 16:45. Poznany w ten sposób sztuki: "Nasza Pani" Agnieszki Charkot w reżyserii Pawła Szkoty (20 maja), "Kilka obcych słów po polsku" Michała Buszewicza w reżyserii Katarzyny Minkowskiej (21 maja), "Siostry" Rafała Wojasińskiego w reżyserii Bartosza Szydłowskiego (22 maja), "Polskie rymowanki albo ceremonie" Andrzeja Błażewicza w reżyserii Ewy Rucińskiej (23 maja) oraz "Wojna dziecko matka" Tomasza Mana w reżyserii Wojciecha Farugi (24 maja). Laureatów konkursu R@Portu oraz Gdyńskiej Nagrody Dramaturgicznej poznamy podczas gali po spektaklu "Aktorzy koszalińscy, czyli komedia prowincjonalna", która rozpocznie się 26 maja o godz. 20.

Bilety na spektakle kosztują od 30 do 120 zł, nabywać je można od 23 kwietnia. Wstęp na czytania sztuk GND jest wolny.

(Łukasz Rudziński, „Teatr Miniatura reprezentantem Trójmiasta na gdyńskim R@Porcie”,
 https://kultura.trojmiasto.pl, 19.04.2019)