Od kilku dni już jest. Dwutomowa „Księga Stulecia Niepodległości” to 60 wydarzeń, które zdaniem autorów miały decydujący wpływ na stulecie, w okresie od stycznia 1918 do września 2018 roku. Jest to intrygująca panorama skomponowana z nieoczywistych wypowiedzi i fotografii. W piątek 19 października podczas spotkania z szefem Karty Zbigniewem Gluzą w legnickiej Caffe Modjeska będzie można ją kupić za jedyne 70 zł (normalna cena to 125 zł). Początek spotkania o 19.00.
Jak deklarują wydawcy z „Księgi Stulecia Niepodległości” Ośrodka KARTA dowiedzieć się można m.in.: które procesy dyplomatyczne ostatecznie zadecydowały o tym, że Polska odbudowała swoją niepodległość w sojuszu z USA, Francją i Anglią; jaka była kluczowa rola Romana Dmowskiego i Józefa Piłsudskiego jako ojców niepodległości Polski, w jaki sposób polskie marzenie o mocarstwie wpłynęło na relacje z sąsiadami oraz mniejszościami narodowymi, naznaczając je na kolejne dziesięciolecia, a nieraz do dziś.
Nakreślono także kontrast między deklarowaną siłą a katastrofalną słabością i osamotnieniem państwa polskiego zaatakowanego w 1939, przybliżony został wstrząsający proces ujarzmiania i pacyfikacji społeczeństwa w pierwszych latach przejęcia kontroli w państwie przez komunistów. Autorzy poświęcają też dużo miejsca na przedstawienie burzliwych przełomów i kamieni milowych Peerelu: lat 1956, 1968 i 1970 - komentowanych z perspektywy środowiska paryskiej „Kultury”, będącej centrum polityczno-kulturalnym polskiej emigracji, jak również drogowskazem dla rodzącej się krajowej opozycji.
W „Księdze Stulecia Niepodległości” znajdują się także rozdziały opisujące rozpad środowiska „Solidarności” i podział polityczny w ciągu kilku lat po ponownym odzyskaniu niepodległości w 1989 roku. Mowa jest także o łączącym społeczeństwo procesie „powrotu” do Zachodu, osadzającym Polskę w strukturach NATO i UE oraz ogólnie o historii jako narzędziu politycznym, służącym w ciągu ostatniej dekady do budowania nowych podziałów w społeczeństwie. Dwutomowe wydawnictwo jest bogato ilustrowane i zawiera 250 unikatowych fotografii.
- Zespół KARTY zdecydował się na taką realizację, opierając się na swych dotychczasowych doświadczeniach. Działamy od 1982 roku, śledząc bieg historycznych wydarzeń, a czasem go współtworząc – zachowana w tym okresie neutralność polityczna inspiruje nas do wystąpienia poza narastającą w Polsce polaryzacją społeczną. Zarazem stosowana przez nas od blisko czterech dekad metoda montażu świadectw – zbiorowego dziennika danego czasu – wydaje się nam najlepszą, jeśli nie jedyną możliwą formą źródłowej prezentacji tych stu lat Rzeczpospolitej – zauważa prezes Ośrodka i redaktor naczelny wydawnictwa KARTA Zbigniew Gluza.
Rozmowę ze Zbigniewem Gluzą w teatralnej Caffe Modjeska poprowadzi dyrektor legnickiego teatru Jacek Głomb. Spotkaniu towarzyszyć będzie wernisaż wystawy „Rok 1918. Odzyskanie Niepodległości". Na 20 tablicach, ekspozycja prezentowana w holu teatralnego Starego Ratusza, w sposób chronologiczny i na podstawie starannie wyselekcjonowanego materiału źródłowego oraz najciekawszych zdjęć historycznych i innych elementów graficznych przedstawia węzłowe momenty procesów rozgrywających się na ziemiach polskich w ostatnim roku I wojny światowej wraz z ich kluczowym dopełnieniem – odrodzeniem po 123 latach niewoli państwa polskiego.
Uczestnikom spotkania i wystawy zaprezentowany zostanie także portal Nieskończenie Niepodległa – Ludzie, który zawiera największy imienny spis społeczeństwa II Rzeczypospolitej, czyli 5,5 miliona podpisów obywatelek i obywateli Polski w 1926 roku. Całość przedsięwzięcia dofinansowano ze środków programu wieloletniego Niepodległa na lata 2017-2021 w ramach programu dotacyjnego „Niepodległa”.
Grzegorz Żurawiński
