Drukuj

W gdańskiej Miniaturze sezon otwiera 16 września premiera dla dorosłych. Jacek Głomb adaptuje na scenę książkę Jerzego Limona "Wieloryb", w nietypowy sposób odnoszącą się do przełomowych wydarzeń historycznych naszego regionu. Zapowiedź redakcyjna portalu trójmiasto.pl.


"Wieloryb" to książka niezwykła, stanowiąca zbiór fikcyjnych archiwaliów: fragmentów poezji, dramatów, listów, dokumentów i legend, które układają się w tajemniczą i miejscami sensacyjną historię. Zamieszczona notka biograficzna przypisuje autorstwo tomu niejakiej Helenie Szymańskiej, pracownicy naukowej Columbia University, której dzieło i losy zakończone tragiczną śmiercią w Dubrowniku są pierwszym, choć nie ostatnim z zawiłych tropów, po których prowadzi czytelnika anglista i szekspirolog Jerzy Limon.

Mamy tu Kościół Starych Słowian założony przez byłych działaczy PZPR, Lecha Wałęsę, tajemniczą organizację amerykańskich Korektorów, zamieszaną w polską historię, i wreszcie tytułowego wieloryba, którego wyrzucenie na morski brzeg zapowiada historyczne przełomy. "Wieloryb" jest grą z polskim kanonem kultury opartym na romantycznych fantazmatach: mistycyzmie, poświęceniu, niespełnionej miłości, wsparciu istot nadprzyrodzonych. Wszystko tu jest grą między fikcją i autentyzmem, grą, jaką prowadzą w swoich powieściach choćby Jorge Luis Borges, Umberto Eco czy Wiktor Pielewin.

Jacek Głomb, reżyser spektaklu: Od wielu lat chciałem sięgnąć po "Wieloryba" i planowałem nawet, by wystawić go na legnickiej scenie. Propozycja, by zająć się tym tekstem w Gdańsku jest jednak zdecydowanie bardziej atrakcyjna. Chociażby z uwagi na odniesienia do lokalnych historii, w tym do postaci Wałęsy. Inna sprawa to główny motyw książki związany ze skłonnością do korygowania historii, który dziś wybrzmiewa w naszym kraju mocniej niż dwadzieścia lat wcześniej.

"Wieloryb" także rozpocznie się nietypowo - prologiem na podwórku Teatru Miniatura, w trakcie spektaklu widzów też czekają niespodzianki...

Adaptację powieści we współpracy z reżyserem przygotował Romuald Wicza-Pokojski, dyrektor Miniatury, który jako dramaturg zrealizował tutaj "Remusa" z Remigiuszem Brzykiem i "Tramwaje" z Michałem Derlatką. Scenografię przygotowuje Małgorzata Bulanda, stała współpracownica Jacka Głomba, wielokrotnie nagradzana za swoje sugestywne scenografie, w których szlachetna prostota spotyka się z wielofunkcyjnością i głębią metafory. Autorem muzyki do spektaklu jest Łukasz Matuszyk, znany trójmiejskiej publiczności ze znakomitych ścieżek dźwiękowych do "Kasieńki" i "Turbanu mistrza Mansura", a choreografię opracowuje Katarzyna Kostrzewa, która ma na swoim koncie współpracę z wieloma teatrami w Polsce, m.in. Teatrem Wybrzeże, Teatrem Modrzejewskiej w Legnicy, Teatrem Dramatycznym w Wałbrzychu, Teatrem Polskim w Bielsku-Białej, warszawskim Capitolem oraz Teatrem Śląskim w Katowicach.

Adaptacja: Romuald Wicza-Pokojski
Reżyseria: Jacek Głomb
Scenografia: Małgorzata Bulanda
Muzyka: Łukasz Matuszyk
Muzyka na żywo: Jowita Cieślikiewicz
Choreografia: Katarzyna Kostrzewa

Obsada: Zofia Bartoś, Jolanta Darewicz, Edyta Janusz-Ehrlich, Hanna Miśkiewicz, Jadwiga Sankowska, Jakub Ehrlich, Jacek Gierczak, Jacek Majok, Radosław Smużny, Piotr Srebrowski, Wojciech Stachura, Piotr Mateusz Wach, Krystian Wieczyński, Andrzej Żak.

Jacek Głomb
Reżyser teatralny i filmowy, działacz społeczny, dyrektor Teatru Modrzejewskiej w Legnicy. Za swoją działalność reżyserską był wielokrotnie nagradzany. Otrzymał m.in. nagrodę za reżyserię „Złego” w III Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w 1997 roku, „Ballada o Zakaczawiu” zwyciężyła w VII Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, a za jej reżyserię Głomba uhonorowano w 2002 roku prestiżową nagrodą reżyserską im. Konrada Swinarskiego przyznawaną przez miesięcznik "Teatr". „Otello” przyniósł mu laur najlepszego reżysera X Międzynarodowego Festiwalu Szekspirowskiego w Gdańsku (2006), „Zabijanie Gomułki” nagrodę reżyserską XIII Ogólnopolskiego Konkursu na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej, „Orkiestra” nagrodę reżyserską na zabrzańskim Festiwalu Dramaturgii Współczesnej "Rzeczywistość przedstawiona" (2012), a jej wersję telewizyjną wyróżniło Europejskie Stowarzyszenie Telewizji Regionalnych CIRCOM na festiwalu w chorwackim mieście Kavtat (2014). W tym samym roku Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej przyznał mu Nagrodę im. Kazimierza Dejmka "dla dyrektora teatru szczególnie przyjaznego polskiej dramaturgii współczesnej w ostatnich dwudziestu latach".

Cztery z przedstawień Głomba – „Pasja”, „Ballada o Zakaczawiu”, „Wschody i Zachody Miasta” oraz „Orkiestra” - zostały przeniesione do telewizji, dla której zrealizował też widowisko muzyczne „Kwiaty polskie” (2005). W 2008 roku nakręcił swój debiutancki film fabularny „Operacja Dunaj”, którego światowa premiera odbyła się na festiwalu w Karlowych Warach w lipcu 2009 roku. Od tej pory film odwiedził festiwale w Polsce, Czechach, Bułgarii, Niemczech, Austrii, Portugalii, USA, Turcji, Indiach, na Islandii i na Litwie. W 2002 odznaczono go Złotym Krzyżem Zasługi. W 2013 roku otrzymał Nagrodę Obywatelską Unii Europejskiej, w 2014 - Srebrny Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W 2018 roku został uhonorowany Nagrodą im. Zygmunta Hübnera "Człowiek Teatru".

Romuald Wicza-Pokojski
Reżyser, dramaturg, od listopada 2011 roku dyrektor naczelny i artystyczny Teatru Miniatura. Od lipca 2018 pełni obowiązki dyrektora Opery Bałtyckiej. Absolwent Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie na Wydziale Wiedzy o Teatrze. W 1991 roku założył autorski Teatr Wiczy, z którym zrealizował ponad 20 spektakli, zarówno scenicznych, jak i plenerowych. W latach 1994-1997 pracował w Instytucie Teatru Narodowego i Teatrze Narodowym, gdzie współtworzył pierwszą impresaryjną scenę teatralną w Polsce - Teatr Mały. W latach 2006-2009 prowadził zajęcia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Zaangażowany w działalność kulturalną i teatralną: pomysłodawca i dyrektor Międzynarodowego Festiwalu Bulwar Sztuki (2003-2006), kierownik społecznego domu kultury Centrum Wolnego Czasu Wicza (2004-2009). Realizator projektów artystyczno-społecznych adresowanych do osób bezdomnych, środowisk defaworyzowanych społecznie, emigrantów. W latach 2008-2011 dyrektor programowy Biura Gdańsk 2016, współautor strategii kulturalnej "Wolność kultury. Kultura Wolności".

Jako reżyser i dramaturg współpracował z teatrami: Baj Pomorski w Toruniu, Olsztyński Teatr Lalek, Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Teatr im. H. Modrzejewskiej w Legnicy. Jego spektakle były prezentowane m.in. w Armenii, Czechach, Chorwacji, Danii, Grecji, Hiszpanii, Iranie, Irlandii, Niemczech, na Litwie, Słowacji, w Szwecji, USA, Wielkiej Brytanii, we Włoszech, na Białorusi, w Japonii. Laureat wielu nagród indywidualnych i zbiorowych, m.in. za innowacyjność w sztuce lalkarskiej za spektakl "Dietrich. Broken nails" podczas World Festival of Puppet Arts w Pradze w 2009 roku. W 2007 roku otrzymał medal "Zasłużony dla Kultury Polskiej", a w 2017 roku brązowy medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W Miniaturze jako dramaturg współpracował przy spektaklach "Remus" w reż. Remigiusza Brzyka i "Tramwaje" w reż. Michała Derlatki.

Małgorzata Bulanda
Scenografka i kostiumolog. Ma na swoim koncie blisko sto przedstawień na scenach polskich i zagranicznych. Jest współtwórczynią najbardziej znanych inscenizacji Teatru Modrzejewskiej w Legnicy, gdzie pracuje od 1993 roku, oraz współautorką koncepcji "legnickiego" grania w zrujnowanych, nieteatralnych przestrzeniach. W ostatnim czasie współpracowała przy spektaklach: „Hymn narodowy” (reż. P. Wojcieszek, 2016), „Inwazja jaszczurów” (reż. R. Talarczyk, 2017), „Biesy” (reż. J. Głomb, 2017), „Wiele demonów” (reż. J. Głomb, 2016), „Przerwana odyseja” (reż. J. Głomb, 2016) oraz „Stacyjka” (reż. J. Głomb, 2017). Zaprojektowała scenografię do telewizyjnych wersji legnickich spektakli: „Ballady o Zakaczawiu”, „Wschodów i Zachodów Miasta”, „Made in Poland”, „Orkiestry”. Pracowała z takimi reżyserami jak m.in. Jacek Głomb, Przemysław Wojcieszek, duet PiK, Paweł Palcat, Paweł Kamza, Lech Raczak, Robert Talarczyk. Dramatyzowany pokaz jej kostiumów „Sen Szekspira” prezentowano na Międzynarodowej Wystawie Scenograficznej Prague Quadriennale 2003 oraz na VIII Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku (2004). W 2015 roku przygotowała wystawę „Spektakl w obiektywie miasta” w Muzeum Śląskim - Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach. Za swą twórczość otrzymała nagrody w ogólnopolskich konkursach i festiwalach, m.in. w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej i na Festiwalu Prapremier w Bydgoszczy.

Łukasz Matuszyk
Kompozytor, aranżer, wirtuoz akordeonu. W 2003 roku ukończył z wyróżnieniem Akademię Muzyczną we Wrocławiu. Wielokrotny laureat muzycznych konkursów i przeglądów, stypendysta programu Sokrates, uczestnik lekcji mistrzowskich i kursów interpretacji w kraju i za granicą. Występuje jako solista i członek zespołów. Do jego dorobku kompozytorskiego należy muzyka do przedstawień teatralnych, m.in. Romualda Wiczy-Pokojskiego ("Polowanie na Snarka" 2016, "Turban mistrza Mansura" 2017), Lecha Raczaka ("Skarb wdowy Schadenfreude" 2016), Jacka Głomba ("Człowiek na moście" 2014), Łukasza Czuja ("Komedia obozowa" 2012), Anny Wieczur-Bluszcz ("Deszcze" 2005; "Mizantrop" 2006, "Kasieńka" 2016), a także do legnickiego kabaretu Wesołe miasteczko (2014). Napisał także muzykę do debiutanckiego filmu Anny Wieczur-Bluszcz "Być jak Kazimierz Deyna". Za nagraną w 2015 roku autorską płytę "Bagaż" został nominowany do nagrody WARTO 2016 "Gazety Wyborczej" dla młodych twórców. W lutym 2017 roku został laureatem I nagrody w konkursie zorganizowanym przez Program 2. Polskiego Radia na jubileuszowy sygnał dźwiękowy.

Katarzyna Kostrzewa
Aktorka, choreografka, wykładowczyni. Ukończyła PWST w Krakowie na Wydziale Teatru Tańca. Współpracowała z wieloma teatrami w Polsce: Teatrem Wybrzeże w Gdańsku, Teatrem Modrzejewskiej w Legnicy, Dramatycznym w Wałbrzychu, Teatrem Polskim w Bielsku-Białej, warszawskim Capitolem, Teatrem Dramatycznym w Białymstoku oraz Teatrem Śląskim w Katowicach. Spektakl „Projekt: 3 Siostry”, do którego współtworzyła choreografię i w którym występuje, zdobył wiele nagród na festiwalach w Polsce i za granicą (Roma Teatro Festival w Rzymie, Międzynarodowy Festiwal Szkół Teatralnych w Moskwie). Spektakl „Piąta strona świata” w jej choreografii został uznany za najlepszy spektaklem w Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej w 2013 roku. W 2017 roku otrzymała nagrodę aktorską za rolę w spektaklu „Cela S” w reż. Anny Raj na Festiwalu Teatrów Niezależnych w Ostrowie Wielkopolskim oraz nagrodę za choreografię do spektaklu „Krzywicka/Krew” w reż. Aliny Moś-Kerger na Festiwalu Rzeczywistość Przedstawiona w Zabrzu. Od 2015 roku prowadzi zajęcia ze studentami Szkoły Aktorskiej Teatru Śląskiego w ramach przedmiotów: taniec, świadomość ciała i rytmika.

(„„Wieloryb” na podstawie książki Jerzego Limona”, https://kultura.trojmiasto.pl, 11.09.2018)