Trwają próby do spektaklu “Moja Bośnia” o reemigrantach z byłej Jugosławii, którzy po wojnie osiedli w okolicach Bolesławca. Przedstawienie, którego premiera będzie miała miejsce 12 września w nowo odrestaurowanym Teatrze Starym w Bolesławcu, reżyseruje Jacek Głomb, obchodzący właśnie 20-lecie pracy artystycznej w Legnicy. Pisze Piotr Kanikowski.
Bolesławiecka premiera “Mojej Bośni” zainauguruje specyficzny, bo trzydniowy, benefis dyrektora Teatru Modrzejewskiej organizowany pod hasłem “20 sezonów Jacka Głomba”. Z okazji jubileuszu w dniach od 12 do 14 września zaplanowano także projekcje trzech telewizyjnych ekranizacji spektakli w jego reżyserii (“Wschody i Zachody Miasta”, “Pasja”, “Orkiestra”) oraz wystawienia sztuk, które zrobił poza Legnicą (“Kokolobolo, czyli opowieść o przypadkach Maksa i Szai Magnata” z Teatru Nowego w Łodzi, “Marszu Polonia” z Teatru Powszechnego w Łodzi oraz “wesołych Kumoszek z Windsoru” z Teatru im. Osterwy w Gorzowie Wielkopolskim). Odbędzie się też promocja jesiennego numeru kwartalnika “nietak!t” poświęconego w całości Jackowi Głombowi. Szczegółowy program wkrótce.
Jak wiele wcześniejszych spektakli Jacka Głomba, “Moja Bośnia” znowu opowiada lokalną, ludzką historię. Inspiracją dla Katarzyny Knychalskiej, autorki tekstu, były prawdziwe losy Polaków, którzy po latach bałkańskiej tułaczki z końcem II wojny światowej wrócili z rodzinami “na ojczyzny łono” i osiedlili się na tzw. Ziemiach Odzyskanych, w okolicach Bolesławca. Sztuka to efekt wielogodzinnych rozmów z reemigrantami i ich potomkami, szperania w starych dokumentach, pamiętnikach, nagraniach i książkach.
- Tło dla opowieści stanowią wielopokoleniowe bałkańskie waśnie, zakończone tą bodaj najokrutniejszą wojną „nowych czasów” z lat 90. XX wieku. Przyjrzymy się problemom narastających po II wojnie światowej nacjonalizmów, które z wielkiej międzynarodowej areny przeniosą się na wioskowe, polskie podwórka i dzięki temu staną się wyraźniejsze i prostsze, niejako ogołocone z haseł wielkiej polityki. Wyszliśmy od szczegółu i jednostki, by pokazać prawidła, które w wielkim formacie decydują o losach narodów – zapowiadają twórcy “Małej Bośni”.
Odwołujemy się do historii, kultury i zwyczajów jugosłowiańskich, które w rejonie Bolesławca wciąż są bardzo żywe. Nie tworzymy opowieści folklorystycznej, pokazujemy jednak jak trudne, ale i barwne jest kultywowanie swojej tradycji wśród ludzi, dla których jest ona czasami egzotyczna. Najtrudniejszym wyzwaniem dla opowieści jest dotknięcie bolesnych kart historii narodów bałkańskich, które wciąż przecież stanowią dla wielu tabu. W Polsce pamięć o wojnie z lat 90., tak nagłośnionej przez media, umarła pod natłokiem wieści o międzynarodowych konfliktach i wojnach domowych następnych lat. Chcemy przypomnieć polskim widzom, że wojny to nie tylko wydarzenia medialne, a narody nimi dotknięte przez wiele pokoleń muszą radzić sobie z powstałą w ich wyniku traumą.
Spektakl jest koprodukcją Teatru Modrzejewskiej w Legnicy i Fundacji teatru Nie-Taki z Wrocławia. Scenografię i kostiumy przygotowała współpracująca z Jackiem Głombem przez te minione 20 sezonów Małgorzata Bulanda. Za muzykę odpowiada Jacek Hałas, który poza własnymi kompozycjami wykorzystał oryginalne pieśni bośniackie. Wykona je Lautari Trio czyli Maciej Filipczuk, Jacek Hałas i Michał Żak. Obsada jest mieszana. Poza Magdą Drab, Albertem Pyśkiem czy Grzegorzem Wojdonem, dobrze znanym fanom Teatru Modrzejewskiej, do “Małej Bośni” Jacek Głomb zaangażował aktorów, z którymi pracował przy pozalegnickich realizacjach: Alinę Czyżewską, Helenę Ganjalyan, Martę Karmowską, Jana Kochanowskiego, Huberta Kułacza, Adama Pietrzaka i Bartosza Turzyńskiego.
Zaplanowano dwa spektakle premierowe “Małej Bośni” w Teatrze Starym w Bolesławcu: 12 września o godz. 19 i 13 września o godz. 20. Poza tym przedstawienie będzie grane w Bolesławcu (12, 13, 14 października, 7, 8, 9 listopada), Ocicach (17 października), Nowogrodźcu (18 października) i Gromadce (19 października).
Produkcję i eksploatację spektaklu w 2014 r. sfinansują: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego, Fundacja „Polska Miedź”, Powiat Bolesławiecki. Patronat nad przedsięwzięciem objęło Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu.
(Piotr Kanikowski, „“Moja Bośnia”. Bałkański spektakl Głomba na jubileusz”, www.24legnica.pl, 28.08.2014)
